Темир тор артындагы аял
Эмне үчүн дүйнөдө адилетсиздик көп? Бул суроону мен өзүмө күнүгө берем, өзгөчө акыркы убакта. Адам канчалык боорукер болсо, жашоодо ошончолук жамандыктар болот окшойт.
Мисал менин досум, биз бала кезден таанышпыз. Ал 35 жашта, аты Толгонай, ал дүйнөдөгү эң мыкты адамдардын бири. Ал ар дайым өзүнө кам көргөн, сулуу, акылдуу. 20 жашка чыга электе турмушка чыгып, эки сулуу, бир уул, бир кыз төрөп берди. Бирок, анын жеке жашоосу майнап чыкпай, никеси бузулуп, балдары аны менен калган. Ал эми күйөөсү ажырашкандан кийин чет өлкөгө кетип, дайынсыз жоголгон, андан кабар жок. Ошондуктан балдары атасыз калышты, аларга жардам бербейт да, ажырашкандан кийин да жардам берген эмес. Толгонай намыскөй жана өтө күчтүү аял, алимент төлөтүү үчүн да кайрылган эмес. Ал эсине келерин, балдар менен баарлашып, кандайдыр бир жардам бергиси келерин айтты. Бирок бул азырынча боло элек. Анын мурунку күйөөсү эмне болгонун эч ким билбейт, анын туугандары да, достору да. Балким, ал жерде өзүнө жаңы жашоо уюштуруп, баарын унутууну чечти, же балким, ал азыр таптакыр тирүү эмес. Кеп анда эмес, мени бул дүйнөдөн алысыраак адам кызыктырбайт. Ал эми досум жакшы иштеди, ал өзүн жана сонун балдарын багууга болгон күчүн жумшады. Ал бир нече жумушта иштеп, алар ижарага батирде жашашкан. Анын ата-энеси тирүү эмес, ал бардык көйгөйлөр менен жалгыз калды. Ал балдарын абдан жакшы көрөт, алардын жакшы жашоосу үчүн колунан келгендин баарын кылат. Мен да аларга колдон келген жардамымды бергенге аракет кылам, кээде карызга акча берем, кээде ал жумушта күндөп калганда балдарды өзүмдүн жайыма алып кетем. Балам алар менен жакшы дос, жаш айырмасы абдан аз. Менин түшүнүшүм боюнча, ал эркектерге ишене албайт, ошондуктан үч жылдан ашык убакыттан бери жалгыз жүрөт.
Ал эми жеке жашоосу, иши, балдары, үйү менен алектенгенге убактысы жок. Ал буга чейин жашоосунда көп нерсени башынан өткөргөн жана жашоодогу кээ бир сыноолор бүтөөрү менен жогорку күчтөр ага дагы бир кыйынчылык жаратат. Эми жолдошум экөөбүз ага ушундай кыйын кырдаалда кантип жардам берсек болорун ойлонуп жатабыз. Чындыгында, бир-эки айдан кийин ал кошумча киреше тапты, ал эмне менен алектенген, мен билген жокмун. Толгонай эмнегедир майда-чүйдөсүнө чейин айткысы келген жок. Ал жакта жумушка орношкондон кийин, ал балдарды үйдө жалгыз калтыргысы келбегендиктен, бизге көп бере баштады. Балдарыбыз апасы оокат кылып жүргөндө жашачу. Анан бир айдан кийин анын жанынан баңги заты табылганын, ошондуктан аны кармап кетишкенин, сот болуп, узак мөөнөткө кесилгенин билебиз. Анын айтымында, баңгизат анын үстүнө отургузулган. Кандай коркунучтуу, баарыбыз шок болуп калдык. Менимче, алар жөн гана аны алмаштырууну чечишти. Бул, балким, ал тарабынан четке кагылган адамдардын бири болуп саналат. Мен анын тааныштарынын бири, же кылмышка тиешеси бар же милицияда иштеген адам болушу мүмкүн деп шектенип жатам, азыр эсимде жок. Бирок менин оюмча, ал эркиндикте болгон. Толгонай аны менен болгусу келгенин айткан, бирок ал жооп кайтарган эмес. Өкүнүп калам деп коркутуп да койгон. Балким, ал андан өч алууну чечип, жалгыз ал ансыз аны көтөрө албасын көрсөтүүнү чечкендир. Мен көп жолу милицияда болдум, тергөөчү менен сүйлөштүм, ага адвокат жалдадык, соттоштук, бирок, тилекке каршы, эч нерсе жардам берген жок. Атүгүл күйөөмдүн байланыштары аркылуу судья менен байланышууга да жетиштим. Бирок иш таптакыр ылай, бизге эч ким жардам берген жок же жөн эле каалабады. Бирок эки баланын жалгыз бой энесинин тагдыры чечилип жаткан экен! Үмүтсүздүктөн, айласыздан далай жолу ыйладым. Бирок жок дегенде ыйла, жок дегенде ыйлаба, Толгонай түрмөдө. Эми суроо пайда болду, балдар менен эмне кылуу керек ?! Аларды каякка коюш керек, дегеле алар эмне болот?! Апам түрмөдө, атасы жок, чоң ата, чоң энеси жок. Алар азыр кимге керек? Бул тууралуу көз жашсыз айта албайм… Балдар үйүнө?! ЖОК жана ЖОК, абдан тез аракет кылуу керек болчу. Ошентип, күйөөмө аларды бизге алып кет деп жалдырай баштадым. А балким алардын камкордугуна алынгандыр. Ооба, үч бала чоң жоопкерчилик, көп акча керек ж.б. Ал мага мындай деп жооп берди: «Биз, анын достору бар болсо керек, эмне үчүн азыр кыйналышыбыз керек? Сенин Толгонайың ал жерде бир нерсе кылып, балдарды ойлогон жок. Эми эмнеге биз кыйналышыбыз керек». Ошентип, ал мага көз ирмемде айтпайт, бирок ал мени сүйөт, ошондуктан, акыры, макул болду. Мен аны Толгонай жана балдар тууралуу ынандырууга абдан аракет кылдым. Анан экөөбүз бирге жасай алабыз деди! Анын үстүнө экинчи балалуу болууну ойлодук, бирок мен дагы эле ойлонуп жаттым. Ошондон бери, Толгонай жана анын балдары менен болгон бул коркунучтуу кырдаал абдан өкүнүчтүү, ошондо мен өзүмдүн жөндөмүмө ишенчүмүн. Бардык сыноолордо алар дагы биз менен жашашкан. Алар менен атайын маектештим, кандайдыр бир жардам бергим келди. Мен аларга апасы азырынча жок экенин, бирок ал сөзсүз кайтып келип, аларды алып кетээрин түшүндүрдүм. Биз ага кээде барып турабыз. А балким, бир нерсе өзгөрөт, алар апелляциялык арыз жазгандай, анын ишин кайра карап чыгышат. Же кандайдыр бир мунапыс болуп, эркиндикке чыгат. Кыскасы, биз кандайдыр бир жол менен аны ошол коркунучтуу жерден алып кетүүгө аракет кылабыз. Жана жалпысынан айтканда милиция, тергөөчүлөр калыстык менен чечсин. Ага баңги затын отургузган ошол коркунучтуу адам кылган иши үчүн жооп берсин! Толгонай мени ар дайым кыйын учурларда колдоп турду, эми өзү да жардамга муктаж. Эмне үчүн анын башына ушундай коркунучтуу нерселер келет?! Анын жашоосунда ак сызык качан келет?! Бул абал жакшы жагына чечилсе экен деп ар түнү дуба кылам. Анын күнөөсүздүгүн далилдөө үчүн, ал тезирээк эркиндикке чыкмак. Мен өзүмө жана Толгонайга анын балдарын сөзсүз алып кетем, алар мен үчүн үй-бүлөдөй болот деп сөз бергем. Бул мен ага жана балдарыма кыла турган эң аз нерсе. Дегеле мен өз тажрыйбамдан энесиз чоңоюу канчалык кыйын экенин билем, ошондуктан бул балдарга колдон келген жардамымды берүүнү өзүмдүн милдетим деп эсептейм. Мен өзүмдү, жолдошумду жана балдарыбызды позитивдүү ойлорго гана койдум. А мен Толгонайды унутпайм… Бизди алдыда дагы көп нерселер күтүп турат, кагаз жазып, ары-бери чуркап. Бирок, мен ар дайым жакшылыкка гана ишенем жана адилеттүүлүк жеңет деп ишенем!
