Дагы бир кызыктуу окуянын сюжети кайда күтүп турганын эч качан биле албайсыз. Жашоомдогу дагы бир окуяны айтып берейин деп ноутбуктун алдына отуруп калдым, күтүлбөгөн жерден кошуна ашканадан жубайым Тазагул телефон чалды.
«Баарын ташта, тезирээк бул жакка кел» деп мени абдан тынчсыздандырат.
— Мен чуркап баратам, — деп кыйкырып жооп кайтардым да, үн жакка бардым.
— Карачы, экрандын жылдызы ким болуп калды, отур! – телевизорду көрсөтүп, ошол эле учурда үнүн катуураак чыгарып, – деди Тазагул.
Келинчегимдин сүйүктүү көрсөтүүлөрүнүн бири “Кел, үйлөнөлү” теледе болчу. Мен аны эч качан көргөн эмесмин, бирок ал жерде эмне бар жана эмне бар экенин билем. Аялынын жанына отуруп, Тазагулдун ал жерден кимди көргөнүн түшүнүүгө аракет кылды. Азырынча экранда бир нерсе айтып жаткан Гузеева гана көрсөтүлдү. Кадрларды өзгөртүү жана…
—Болот! – дедим үнүн катуу чыгарып, таң калганданбы, таң калганданбы.
— Элестет!Болот! Турмушка чыгууну чечти.Тазагул жылмайып жооп берди.
«Анан эч нерсе дебеди, сволоч», — дедим мен диванга жайлуу отуруп, көрсөтүүнү аягына чейин көрүүгө даярданып, — эми ал үчүн ким күрөшүп, ким тандаларын көрөбүз.
– Мен аны конокко чакырышым керек, – деп кызыгып жатканын жашырбай улантты Тазагул, – телевидениеде кандай, дегеле тартуу аянтчасында бардыгы кандай болуп жатканын сураш үчүн, кызык экен…
Биз Болотту көптөн бери билебиз, бирок бала кезден эмес. Айтор, карыганда таанышканбыз. Чынын айтсам, канча жыл мурун болгону эсимде жок, бирок кандай шартта болгону эсимде. Анан үй-бүлөлүк компанияларга тез-тез чогулуп калчубуз – бири-бирибизге конокко барчубуз… Оо, көңүлдүү учур болчу. Мына ушундай чогулуштардын биринде Борка бир жолу пайда болгон. Анан экөөбүздү тең тааныган тааныштардын бири: «Ичинде, азыр чыныгы мелдеш болот…» деди. Көрсө, Болот мага окшоп кайда көрүнбөсүн компаниянын жан дүйнөсү болуп, чыныгы көңүл чордонуна айланды. Андай эки адам коллективде кандайча «ынтымакташып» жаткандыгы бардыгын кызыктырды.
Кээ бир достордун күткөнүнөн айырмаланып, биз көңүл бөлө баштаган жокпуз, бирок, макул болбой, биригишкендей болдук — мен өзүмдүн кызыктуу окуяларымды айтып бердим, ал эми Борка аларга көңүлдүү комментарий берди жана дароо темадагы тажрыйбасынан бир нерсени айтып берди. . Андан кийин алар азыраак компаниялар менен жолугуша башташты, бирок алар бири-бирин көп көрүшпөсө да, достору жана Болот менен байланышын үзүшкөн жок. Уюлдук телефондордун пайда болушу менен баары оңой болуп калды – каалаган убакта чалсаңыз болот. Картайып калганыбызга (ал тургай абдан чоңойгонубузга) карабай, мен дагы, Борка дагы көп жыл мурун болгон футурдан ажыраган жокпуз.
Биздин таанышкан учурда гана Болот үч жолу үйлөнгөн. Буга чейин да бир-эки жолу ЗАГСка барганы кеп болгон. Же жаш келиндер анын ачуусуна туруштук бере алышпадыбы, же… Дегеле ал эч кандай аялы менен мураскор чыгарганга үлгүрбөй, түбөлүк күйөө болгон экен. Ошентип, калган теңтуштарыбыз неберелерин багып жатканда, Борка дагы үйлөнүүнү чечти … жана кайда? Борбордук телевидение боюнча! Ага көрүнүктүү айымдар тандалып алынган. Ар биринин өзүнүн татаал өмүр баяны бар жана чынын айтсам, ар бири бакытка татыктуу. Бирок, ар бир адам өчкөн, чарчаган же кандайдыр бир көрүнүшкө ээ …
«Жок, алар Боркага жарашпайт», — дедим мен чечкиндүү түрдө, кимди тандоо боюнча талкуу жана кеңеш башталганда, «Боркага шамалдуу айым керек.
«Ой, айтпай эле коюңуз, — деди Томка менин сөзүмдү бөлүп, — анын канча саат механизми бар эле?» Жана алардын баары кайда? Аны тең салмакта кармоо үчүн ага сабырдуу аял керек.
— Ооба, мына ушул жерден мен Борканын өзү эмне ойлоп тапканын түшүнмөкмүн, — деп уланттым, — эмне үчүн өзүмө түгөй издөөнү чечтим. Балким, бул анын кезектеги тамашасыдыр — сыналгыдан эскиз, же балким …
Трансфер бүттү… Борка талапкерлердин бирин да тандаган жок… Мен резинаны сүйрөп чыгарган жокмун (баардык чоо-жайын билгиңиз келбейби?) Анан дароо телефон номерин терди.
Болот, салам! Же экрандын жылдызы деп айтуу жакшыбы? Мен жылмайып жана абдан достук менен баштадым. — Биз Тазагул менен деталдашууну каалайбыз, сизди конокко чакырабыз.
Саламатсызбы, деп жооп берди Болот, — сага жол жок, бирок кааласаң, мага келели, жок дегенде азыр …
Жарым сааттан кийин мен Болотко айдап бараттым, бул жерде ал жыйнактагы дагы бир окуя экен деп ойлодум. Бул сүйлөшүү окуясы болобу же башка романтикалык сүйүү баяны болобу, түшүнүү гана калды. Болот мени кандайдыр бир бейпилдик менен тосуп алды … тескерисинче, мен адегенде кайгы катары кабыл алдым. Ал досу Гузееванын жаш келинди өзүнө албай койгонуна капа болуп жатат деп ойлоду. Болот мени ашканага узатып барды, ал жерде өзүнүн кадимки фирмалык ликеринин ордуна ар кандай таттуулар салынган идиш жана мештин үстүндө чайнек жылып жаткан экен. Бир-эки дежур фраза менен алмашып, Болот өзүнүн жеке жашоосунун чоо-жайы тууралуу кызыктуу окуясын баштады.
«Билесиңби,бирок мен чындап эле «Үйлөнөбүз» деген аял үчүн баргам… Бир убакта чагылган тийгендей, жалгыздыгымды түшүндүм. Ар кимдин бойго жеткен балдары, неберелери, куймак бышырган аялдары бар… а мен эмнемин? Беш аял болгон, Беш! Кайда алар? Алардын баары жаңы күйөөлөрүнүн жанында көптөн бери байланып калышкан. Жаш кезимде тамашалап койчумун… Ой, сен мени жаш кезиңде таанычу эмес белең, канчалаган шайырлар бар экен, кыздарды буздуң… Анан жашоонун баары жомоктой сезилип, баары эле убакыт болот деп ойлочу. балдары үчүн да, неберелери үчүн да … Жалпысынан алганда, ал депрессия болгон …
Ишенбейсиң, мен дагы мурункусуна кайрылдым, так ошондой окшойт… Мен ойлойм, эмне болсо… Бирок, күтүлбөгөн жерден андай болгон жок. Болгону телевизор жана достор менен жолугушуу гана калды. Айрыкча Гузеевага анын көрсөтүүсү менен берилип кеттим. Адегенде мен үйдү башкарып жүргөндө фонду карап көрдүм, анан карасам – ага өзүм курактуу жигиттер келишет… Эмне, менимче, шайтан тамашалап жаткан жок, жакшы, мен таштап кеттим. анкета менин рухум менен толтурулган. Анан эмне, алар чакырды! Баланча дейт, минтип атууга чакырабыз, сиздерге келиндерди тандап алдык. Жадакалса эч кимге айткан эмесмин.
Чынын айтсам, качан эфир болорун билчүмүн, съёмка эчак эле каралып жаткан… Бирок мен караган да жокмун… Карай турган эч нерсе жок… Бирок, бир нерсени айтам – которуу жардам берди. Аял таппаса да менин тагдырыма таасир этти. Биринчи колуктусу Аида, менин оюмча, анын биринчи сүйүүсү тууралуу ушундай сентименталдуу аңгемеси бар эле… Кызыктуу сүйлөмдү айтты – “Ар бирибиз бирөөнүн өмүр сүйгөнүбүз” деп, кайдагы бир фраза менин жан дүйнөмө катуу тийди. Мен ойлодум, менин жашоомдогу сүйгөнүм ким… Мен түшүндүм, балким, мен эч кимди сүйбөптүрмүн… жакшы, өмүр бою… Ушул сөздөн кийин чындап эле сүйбөй калдым. эч нерсеге жана эч кимге көңүл буруу. Атышуу жүрүп жатканда, мен өткөнүмдүн баарын каздым. Мен өзүм ойлогондой эч нерсеге татыксыз эмес экенимди өзүмө далилдегим келди… Жок дегенде бир аял бар экенин, мен үчүн жашоомдун сүйүүсү…
Үйгө бара жатып, поездде, мен дээрлик жаштыгымдагы эс-тутумумду тереңирээк казып алдым. Мейли, мен өзүм эле айылдын жигитимин… Ал жерде кандай басып жүргөндөрү эсиме түштү, бирок мени ээрчип жүргөн канча кыздар бар экен… Бирок мен көрүнүктүү жигит болчумун, компаниянын жан дүйнөсү, тамашакөй элем… Мен ошону колдондум. көп… Мен баарын эстедим — Айгери,Бегай,Венера… Анан мен Дина жөнүндө, адегенде, өтүп бара жатып эстедим, анан эмне үчүн менин жашоомдогу сүйүү жөнүндөгү сөздүн мага мынчалык байланып калганын түшүндүм… Болсо да, балким ошондон эместир… Кыскасы… Биздин айылда боз чычкан дегендерден бир кыз бар эле. Көзгө көрүнбөгөн, жупуну, жетим чоң эне, чоң ата аны кичинесинен тарбиялап өстүргөн. Мүмкүн алардын катаалдыгынанбы, балким, карыянын тарбиясынанбы – биз менен жүрбөй, бийге да чуркаган эмес. Мен жакшы окудум, дарыгер болууну кыялданчумун …
Ооба, эмнени жашырыш керек, анын мен үчүн абдан кургак болгонун баары билет. Ооба, мен үчүн анда көп адамдар кургак болчу, ошондуктан мен үчүн ал бардыгынан ашык эмес болчу … Мен аны олуттуу деле кабыл алган жокмун. Эмне? Ал ушунчалык кичинекей, тамашакөй, жупуну… Анын мага эмне кереги бар эле, айланада жандуу, сулуу адамдар болсо, өздөрү мойнуна асылып турса… Бирок бир күнү Нина экөөбүз жолугуп калдык. Мен анан институтту бүтүрдүм, ушуга карата той бердим десем болот. Биздин айыл шаардан анча алыс болбосо да (жатаканада жашашыбыз керек эмес, жол алыс эмес болчубуз), бирок баарыбыз эле университетке тапшыра алган жокпуз. Мен ала алгандардын биримин, ошондуктан биз ушул учурга чыгууну чечтик. Кантип жумушка орношуп, шаарга көчүп барам деп пландап койдум (андан кийин ишканадан жатаканадан бөлмө алган экенмин), андыктан даярдалган кече эски компания менен коштошуунун бир түрү болуп калды. достор, алар менен мындан ары минтип ызылдабайбыз.
Адегенде мени менен отурушту, апа, жаткан жери жайлуу, ушундай дасторкон жайыптыр… Анан достор менен айылды кыдырып чыктык. Кичинекей кыздарыбыз караңгы киргенде үйгө тентип кетишти, эми бизде төртөө гана калды – үч койндогу досум жана мен. Биз максатсыз тентип, эрезеге жетүүнү кыялданып, капысынан Нина жолугуп калганбыз. Эшикте караңгы, мен ал түнү баса алат деп ойлогон да эмесмин. Ал бизди көрдү, бирок ылдамдады. Аны менен катарга туруп, суроолорду берели. Көрсө, ал үйгө кошуна көчөдөгү фельдшерге чуркап барган экен, чоң энеси ооруп калып, дары ичкени кетиптир… Негизи мен аны узатууга милдеттенгем, чынын айтсам, ошол убакта күлкү үчүн дагы. Ал мени көргөндө көзүн албай койгонуна ушунчалык кошоматтанып кеттим… Мейли, мени узатты, айтсам да. Ал таблеткаларды чоң энесине берди да, макулдашып, акырын үйдөн чыгып кетти, мен дарбазанын алдында күтүп турдум.
Биз ары-бери басып жүрдүк, ошентип… Ал мага сүйүү жөнүндөгү кээ бир китептер тууралуу баарын айтып берди, бирок менде буга чейин бар беле. Мен аны текшерген жерге чейин жетелеп, калган кыздарды басып, свитерди жерге ыргытып, отурууну сунуштадым. Ал мени кучактап алды, ошондуктан ал мага: «Мен сени өмүр бою сүйөм, Болотик. Менде башка мындай сүйүү болбойт, бул өмүр бою… Балким мага үйлөнөрсүз…”. Элестете аласызбы, мен алам деп келесоомун… Бирок, албетте, албайм да… Бирок мен аны алдым, жөн гана үйлөнө элекмин, бирок аны ошол жерден алдым. Ойлонбоңуз, баары макулдашылды … Ал мага биринчи болду …
Бир-эки күндөн кийин ал шаарга жөнөдү. Мен толугу менен шаардык болуп калдым, мага айылдык достор да тең келбей көрүндү — бул жерде жаңы компания түзүлдү, бир эмес… Менин апама да келесоо барчу эмес, аны дайыма өз ордуна чакырчу, ал кээде мени менен калды… Анан квартира өзүнүкү болуп калганда, жалпы жашоо оңолуп калды… Мындай тойлор, чогулуштар мага баарын уюштурду… Анан бир аял, экинчиси… Албетте, мен Дина жөнүндө эсимде да жок… Анан Москвадан келген поезд мени ылдамдатып, ойлоно берди… өтүп бара жаткан кыздардын бардыгы жөнүндө, бирок Динка жөнүндө … Ошентип, анын тагдыры ал жерде кандайча өнүгүп кеткени кызык болду …
Эки күндүк эс алуу эсимден кетпеди, анан шаар четиндеги автовокзалга жөнөдүм. Ата-энесинин үйүндө апасынын үй-бүлөсү дагы эле жашаган — эжеси туугандары менен. Барам деп ойлойм, анткени 20 жыл, жада калса 25 жыл көрүшө элекмин… Ошол жерде менин жаштыгым эскерилип калгандай. Туугандары жакшы таанышкан, бирок айрымдарын араң таанысам да – карып калышты. Бирок мен неберелеримди такыр көргөн жокмун, жада калса апамдын эжесинин да чөбөрөсү бар экен… Кечке маектешип отура берчи… Алар мага жана досторум тууралуу, ким болуп, ким кайда… А түгүл алар Динадан кокустан сурашты… Алар айтышат, анда баары жакшы, уулум, ооба неберелери…
Кечке жуук туулуп-өскөн айылымды аралап сейилдөөгө чыктым, али ичип бүтө элек, тирүү калган досторумду карап көрөйүн деп ойлодум… Анан мен Никинонун үйүнө сейилдеп чыктым… Эч нерсе өзгөргөн жок – баягы эле тосмо, жапыз, эскилиги жеткен, алтургай дарбазасы да баягы эле, тыкан сырдалган… Ошентип, мен кайгырып, жүрөгүм ооруп кетти,…»
Анан алар Болоттун батиринин кулпусунда эшиктин ачкычы кантип айланганын угушту. Жадакалса таң калдым, анткени Болот жалгыз жашайт окшойт. Досум өзү “бир аз күтө тур” деп босогону көздөй жөнөдү. Бир-эки мүнөттөн кийин ал мени сыпайы учурашкан сүйкүмдүү аял менен чыкты.
— Таанышып көр, — деди Болот мага, — бул Дина.
«Абдан жакшы» деп жооп бердим, таң калып.
— Дина, а бул Нурик, бирок өзү үчүн — Асанович. — деди Болот аялга кайрылып.
– Бул жерде чай ичип эмне кылып жатасың? Алар, балким, эч нерсе жешкен жок! Эми мен тез эле сага бир нерсе ойлоп табам, кийимдеримди алмаштырып, колумду жууп алайын… — деди Дина ачык айтып, ашканадан чыгып кетти.
БоЛОТ менин таң калган жүзүмө ыраазы болуп карап, сөзүн улады, тагыраагы, аңгемесин бүтүрө баштады.
«Динка экөөбүз жолуктук… Ошол кезде туугандарга барганда… Дал ошол күнү… Ишенесизби, дароо билдим… Акмактай туруп калдым, өзүм да билбей калдым. эмне дейм … жана ал мага айтты — «Бирок сен үйлөнөм деп убада кылгансың, мен дагы эле күтүп жатам … «. Экөө тең каткырып күлүп калышты… Анан ал дарбазаны ачып, мени менен сүйлөшүүгө чакырды… Анан мени бир нече сюрприз күтүп турду, а кандай сюрприздер… Билесиңби,Асанович, азыр мен эки жолу бактылуумун. Эми мен бир адамдын бүткүл өмүрүнүн сүйүүсү экенимди так билем. Элестеткиле, канча жыл, баары бирдей күтүп, күтүштү…
Чын эле бардык суроолордон качтым, анан сурасам, мени гана күтүп, өмүр бою мени гана сүйдүм дейсиң, уулум бар дешсе, анда мени жалгыз сүйгөн жоксуң дешти? Ал мага ушинтип айтат: “Бул келесоолук болмок, Болот! Мен сени гана сүйдүм дейм, албетте, сенин уулуң да…” Элестет,Асанович, мен жашоомдогу баарын сагындым, уулумдун кантип төрөлүп-өскөнүн, неберелеримдин кантип пайда болгонун сагындым, бирок азыр маанилүү мүнөттөрдү да сагынбайм…»
— Кана, балдар, эмненин даамдуу болушун каалайсыңар? – деп сурады Дина ашканага кайтып келип.
– Динок, сенин колуңдан кайнатылган суу болсо да, ал баары бир даамдуу болот, – деп жооп берди Борис аялына назик карап.
«Макул, мен азыр бир нерсе ойлоп көрөм,» Дина жылмайып, муздаткычты ачты.
«Баса,Асанович, Диночканын бул жерде таптакыр достору жок. Байланышпай соолуп калабы деп корком, бирок кайра менден айылга качып кетүүнү ойлойт… – Болот мага кайрылып сөзүн улады, – аларды Тазагулун менен тааныштыралы, достошот деп ишенем. Кандай деп ойлойсуң? Мүмкүн ушул дем алыш күндөрү бизге келесизби? Ошол эле учурда уулум менен тааныштырам – ал менин жаш кезимдеги түкүргөн образым! Мыкты жигит!
Баса, Дина тамакты абдан жакшы жасайт. Алдыга карап, мен айтам, алар Тазагул менен жалпы тил табышты, азыр алар тез-тез чалышат. Чынын айтсам, Болот экөөбүз азыр тез-тез жолуга баштадык, азыр алар менен, анан биз менен.
Билесизби, бул окуяны ойлоп, мен ар бирибиз сөзсүз бирөөнүн бүткүл өмүрүнүн сүйүүсүбүз экенибизге ишенем… Бул сүйүүнү өмүр бою бирге алып жүрүү бактысына кимдир бирөө гана тийген, ал эми кимдир бирөө… Мен кыла албайм. өзүмө жардам бер — Аягы жакшы болгон окуяларды жакшы көрөм… жашоодо бардык окуялар бактылуу бүтпөй турганы өкүнүчтүү… Ар бир адам жаш кезинде азыраак келесоо иштерди жасаса экен, карыганда өкүнбөсүн деп тилейм. эч нерсе эмес, бирок ар дайым жанында болгусу келген, каалаган жана каалаган адамдын чөйрөсүнөн ырахат алыңыз…
