Бейтапканада кыз менен атасы отурду. Кичинекей кыз атасына кайра-кайра суроо узатып жатты:
-ата апам качан чыгат?
-апан уйкудан турса эле чыгат кызым.
-аа апам уктап жатабы?
-ооба.
Ата мен апамды огйотуп чыгайынчы?
-жоок кызым андай болбой калат. Апан катуу чарчаган андыктан эс алышы керекда.
-аа апама айтынызчы уйго барып эс алсын.
Атасынын журогу зырт эте туштуда:
-ээх кыхым кана эми ошондой болсо.
-эмне дейс?
-аа эчтеке.
-ата апам мага бобок алып келип берем деди элего.
Атасы ага жылмайып:
-ооба апан айысын анан…
-эмне апам ооруп жатабы?
-жоок айланайын апан уйкудан турсун анан бобок алып келет макулбу?
-макул…
-кыз болсунбу же уулбу?
-мм уул болсо жакшы.
— а эмнеге?
-менин иним болот башкалардан коргоп журот.
-кыз болсочу?
-кыз болсо менин кийимимди талаша беретда.
Атасы кулуп кызын кучактап :
-жоок кызым андай болбойт экоо тен жаны-жаны соонун кийимдерди алып берем.
-анда эгиз болсунчу.
-мейли,мейли кызым апан турсун анан экообуз айтабыз ээ?
-макул…
Ангыча догдур чыгып калды. Кыздын атасы Жакут щашып ордунан туруп догдур Майсалбек экоо четке чыгышты.
-догдур эмне болду?
-мындай Жаныбек… догдурдун маанайы чогорунку оор суйлоп жатты. Жаныбек досум бул тагдырдын буйругу. Башка жазганды пенде экенбиз коробузда.
-Майсал созду айлантпай айта салчы.
Жаныбек коздору кызарган чоктой жанып турду. Майсал тамагын кагып акыры болгонун болгондой айтты.
-Жаныбек биз колдон аракетти жасадык.
Жаныбектин коздорун жаш айлана баштады.
Майсалбек созун улап:
-колубуздан келгени ушул экен. Эми калганы кудайдан досум сабыр кыла кор.
-Майсал айтчы эмне болду?
-аялын олум астында.
Асман узулуп гуп этип Жаныбектин устуно тушкондой Жаныбек катып калды. Майсал ага коп соз айтты. Бирок Жаныбек анын бирда созун уккан жок. Кулагы эчнерсе укпай козу карангылаша баштады. Аялы экоо жолуккан кун,суйуусун арнашкандары ,таттуу кундору,тундору кызынын торолгону ,коп жылдан кийин аялынын боюна буткону бут-бут бактылуу кундору элестеп турду. Майсал башын жерге салып эле айтып жатып кайра Жаныбекти карадыда аны жулкуп-жулкуп:
-Жаныбек! Жаныбек!
Жаныбек козу карангылашып кайра агарып ага карадыда:
-Майсал эми эмне болот?
-мен сага баарын айтпадымбы?
-ээ ушундайда эркек болчу бекен ,аялындын жаны узулгону калды кир сени кутуп жатат.
Жаныбек аялы жаткан палатага чуркап кирди. Аялы козунон жашы сызып Жаныбеке жылмайып карады. Жаныбек анын жанына барып чоголой отурдуда,колдорунан бекем кармап:
-Нуржан сага эмне болду? сенин мага берген создорун кайда?
-мени кечириниз созумдон устунон чыга албадым.
-Нуржан мени таштап кетпе ,суранам сенден. Экоонун коздоруно жаш толуп ый аралаш суйлоп жатышты. Жаныбек аялы Нуржандын козунон аккан жашты аарчып:
— сен озун айткан созун эсиндеби? Акыры сиз кол болос,мен коз болом. Кол ооруса коз ыйлайт,коз ыйласа кол аны суртуп аарчып коёт дегенин эсиндеби?
-ооба эсимде . Коз коруп кол кармайт,кол коздун сакчысы… сиз озунузго башка коз табыныз.
-эмне? Сага ушул создор жарашат дейсинби? Мен кантип сени кыя алам? Кантип башкага башкошом айтчы?
Нуржан мыягынан жылмайып:
-Жаныбек …. Мен сизге ишенем.
-жок Нуржан … сен мени оной эле башка бироо тапшырганы турасынбы? Андан коро оорундан айыгып озун учун,курсактагы балам учун,кызын учун ,мен учун жашоо учун курошпойсунбу!?
-жок! Жаныбек мени кыйнабаныз . Догдурлар баланын омурун же озундун омурунду тандап ал дешти.
Жаныбек козунон жашы тамчылап ордунан туруп терезеге карап,ага карай басып:
-эхх тагдыр жашоо,эмнеге биздин бактыбызды бузуп жатасынар? Кайра аялына карап ,жаным сен озундун жашоонду танда. Сен дагыда башка бала тороп бересин.
-жок анын айласы жок …
Жаныбек кайра анын жанына отуруп:
-ооба баланыда ,сенида ойлоп жатам.
-балдарым сизге аманат Жаныбек…
-Нуржан жок антпе ,жашоо учун курош.
— Жаныбек сураныч кыздарым менин каза тапканымды билишбесинчи.
-Нуржан…
-сураныч сизден аларга жакшы караныз. Менден сизге аманат. Мен ардайым силер менен,силердин жанынарда болом .
-Нуржан… Жаныбек окусуп ыйлап кирдида:
-кантип ? кантип? Акыры тагдырдын тайгак жолунда тайысакда ,жаман соз,ушак кепке кабылсакда эчнерсеге карабай башкошбодук беле? Туболук бир болобуз деп кол кармашпадык беле? Сен жамансын… созундун устунон чыга албайсын уктунбу? Нуржанда ыйлап:
-ооба мен жаманмын. Жамандардын жашоодо жашаганга акысы жок. Мени кечирин. Ангыча алардын кызы Бийке кирип калды. Экоотен аны коруп коз жаштарын суртушуп аны чакырышты. Бийке танкалып:
-апа,ата эмнеге ыйлап жатасынар?
Нуржан:
-жоок кызым биз жон гана…
Жаныбек:
-биз ыйлаган жокбуз биз куло берип ушундай жаштар чыгып кетти.
Бийке апасынын колунан кармап:
-апа уйкудан турдунузбу журунуз эми уйго баралычы.
Нуржан кулумсуроп:
-жоок кызым силер атан экоон бара-бергиле ээ. Мен кийин силер чонойгондо келем макулбу?
Кызы да кулуп:
-мен сизди сагынсамчы?
Апасынын коздору торт болуп кетти да аны кучагына бекем кысып:
-кызым менда сени сагынам. Бугун сага бобок алып келип берем ,сен аны жакшы карагын макулбу? Атанды коп кыйнаба. Кочодон аны-муну алып ер деп суранбагын макулбу? Бийке жылмайып ага карап:
-макул апа…
-кызым жакында мектепке барасын бизди уят кылбай жакшы окуугун макулбу?
-ооба мен эн жакшы окуйм.
-кана эми атан экоон мени жалгыз калтыргылачы. Нуржан кызынын жузунон суйуп коштошту. Жаныбек ордунан туруп аялынын бешенесинен суйдуда кулагына шыбырап:
-мен сени кутом берген созундун устунон чыккын макулбу? Нуржан ого бетер козуно жаш толуп Жаныбеке козун жумуп койду. Аларды сыртта догдурлар кутуп жаткан эле. Жаныбек Нуржандын колун кармап бирок андан колун узо алган жок. Кызы эчнерсе тушунбой улам-улам артына карап чыгып баратты. Нуржан Жаныбектен колун тартып алдыда:
-кана мен эс алайынчы чыккыла тез-тез.
Экоо чыгып кетишти. Эшик жабылып кайра ачылдыда Бийке эшиктен башын киргизип :
-апа батырак келиниз ээ?
Нуржан кулуп гана карадыда:
-макул кызым сен мен айткандарды унутпа макулбу?
-макул кутом сизди. Эшик жабылып Жаныбек кызын которуп сыртка чыгып кетти. Ичинен оксуп тышынан кулуп кызына билдирген жок. Майсалбек анын досу болоор эле. Аялынын тагдырын ,баласынын тагдырын ага тапшырып унаасына отуруп Нуржандын синдисинин уйуно жоноду. Догдурлар кирип Майсалбек Нуржандын жанына келип:
-Нуржан даярсынбы?
Нуржан аябай ыйлап :
-эч кандай айласы жокбу? Мен кантип кызымды ,куйоом Жаныбекти таштап кетем?
-ээх буйрук экен аяш…
-Майсалбек курсактагы балам ким экенин билсем болобу?
-кыз экен…
-кыз … Нуржан суйунуп ,демек кызыма шерик болот экенда. Ал экоо эже-синди болот экенда.
-ооба Нуржан ошондой болот.
-бирок куйоомдун артынан туяк уланбайбы?
-жок ал ойду алып салгын. Жаныбектин туягы,урпактары ушулар болот. Мен ишенем кыздарына Жаныбектей мыкты жигиттер туш болот.
-айткаыныз келсин … Майсал Жаныбек келсе кызымдын атын Нуркыз койсун деп айтып коюнузчу.
-макул айтам. Убакыт отуп жатат баштайлыбы?
Нуржан ун катпай башын ийкеп ,козун жумуп койдуда курсагын кармап:
-кызым атан менен эженди жакшы кара. Мен коргонду силер корбогуло.
-Нуржан убакыт тар…
Нуржан кулумсуроп козун жумдуда коп отпой туболук уйкуга кетти. Жаныбек Нуржандын синдисине кызын тапшырып сыртка чыкты.Балдызы артынан чыгып эшикти жаап :
-жезде эмне болду?
-эжен…
-эжем ? эжеме эмне болду жезде?
-мен батыраак барышым керек,сен Бийкеге карап тур.
Балдызы Жазгулдун козуно жаш толуп ,жаштары биринин артынан бири тамчылап:
-кудайым эжеме узун омур берсин.
-менда ошону суранып жатам. Сен эми уйго кир,Бийке байкап калбасын.
-макул жезде. Жаныбек чуркап чыгып унаасын айдап кетти. Жарым жолдо унаасы журбой токтоп калды. Жаныбек жинденип унаасын тепкилеп уруп, жоо чукрап кетти. Ал убакта Нуржан акыркы мунотторун жашап жаткан кези эле. Бир жандын жаны узулуп,бир жан дуйного келип жатты. Жаныбек кучунун болушунча чуркап акыры бейтапканаг жетти. Аялынын жузу жабылып Майсалбек мээрбан айымдар менен кошо аны ташуучу керебетке салып баратышты. Жаныбек тык токтоп оозу ачылып туруп калды. Майсалбек аны коруп алда токтоду. Жаныбек коздору чекчейип «Нуржан!Нуржан!»деп бейтапкананы бир которуп кыйкырып,Нуржанга чуркады. Майсалбек аны жолунан тосуп бекем кучактап алды. Ал жердегинин баары Жаныбекти карап калышты.Оз палатасында жатканжар сыртка чыкканга чейин барышты. Бир киши ал жерден отуп баратып Майсалбеке жардамдашып Жаныбекти кармашты. Жаныбек эки козу,буткул оюу Нуржанда эле . а Нуржан болсо эчнерсени сезбей жансыз жатты. Тиги жардамдашып кармаган киши :
-ээ эмне мынча жулкунасын неболду озу?
Майсал:
-бугун омурлук жарынан ажырады.
-аа ошого элеби? Бир балекттен кутулганына суйунсон боло ,жыргаган турбайсынбы? Жаныбек бул создорду укканда бутун оюу ага бурулуп атырылып кирди. Майсалбек бекем кармап ,жардамчыларыда да кошулуп Жаныбекти кармашты. Жаныбек жинденип тиги киши жан баштан ары беир тепкенге улгурду.
-акмак! Сага жыргал болсо мага азап уктунбу! Уктунбу! Ээ иттин баласы уктунбу! Сенде экектик эрк барбы озу! Сен кимсин мени кармай турган!? Сенин кандай акын бар! Майсалбек койбергиле мени! Майсал ага карап:
-эгер койберсем озунду басасынбы?
-ооба бирок тиги жексурдун жанын алам. Майсалбек жардамчысына айтып тиги кишини кетиртип жибердида Жаныбекти койберди . Жаныбек тээ алыстап калган аялына карап туруп,кайра Майсалга карап:
-Майсал болоор иш болду бирок ымыркайчы?
Майсалбек башын чайкап ары-бери карап:
-Жаныбек тилекке каршы биз аныда жоготуп… Жаныбек аны дубалга суроо жакалап:
-эмне!? Эмне? Жаныбектин ачуусу келип ,козунон жашы ыйсыз тамчылап турду. Ангыча ары жактагы бомлмодон мээрбан айым чыгып:
-Майсалбек Тургунович ымыркайга жан кирди . Ымыркайдын ыйы угулуп турду. Жаныбек козу жаркылдап Майсалбекти койберип ымыркай тарапка жоноду. Майсалбек дубалга суруло отуруп кудайга шугурчулук келтирди. Жаныбек кызын коруп бир суйунгону менен аялынын олуму аны окундуруп турду. Мээрбан айым суйунуп:
-байке кыз экен. Жаныбекта суйунуп:
-ооба кыз экен. Кызыма шерик болот экенда.
-сиздин дагы кызыныз барбы?
-ооба кызым бар,мына эми эки кыздуу болдум. Бирок булардын апасы жок болгону кандай окунучуу. Майсалбек эшикти ачып ,астанага туруп алып:
-Жаныбек ! Нуржан анын атын Нуркыз койсун деп айтты.
-Нуркыз… Нуркызбы? Апасынын жанын алып эми нурлуу болоюн дептирди. Мээрбан айым танкалып:
-бул эмне дегениниз?
Майсалбекда тигилие карап:
-Жаныбек!
Жаныбек:
— макул мунун аты Нуркыз болот . Ыйлап жатканын карагылачы.
Нуркыз жети айлык торолду. Жаныбек аны бейтапканага калтырып балдызынын уйуно барды. Жазгулдун куйоосу Талип эшикти ачты. Жаныбектин жузунон баарын байкап турдуда:
-келиниз торго отунуз.
Жаныбек ушкурунуп:
— эхх тагдыр ,тагдыр … Ангыча Жазгул алдейин которуп чыгып калды. Алда Жаныбектин кубарган жузунон эжесинен айрылганын сезип турду . Жаныбек ага карап башын ийкеп койду. Жазгул козунон молт эте жашы тамып,акырын кынылдап кирди. Жаныбек:
-Жазгул сураныч Бийке байкап калбасын. Талип Жазгулдун колунан баласын алып :
-жайы жанаттан болсун… Сен балдарды карап тур ,биз баралы…
Талип кийинип алып Жаныбек экоо чыгып кетти. Жазгул баласын бешике болоп коюп ажатканага кирип суу агызып ыйлай берди. Бир убак эшик тыкылдап Жазгул дароо бетин жууп эшикти ачты. Бийке :
-эже баланыз ыйлап жатат.
-аа азыр ,азыр. Бийке кетип жатып кайра артына кайрылып:
-атам качан келет? Апам бугун мага бобок берем деген болчу,биз аны алып келишибиз керекда. А апам озу мен чонойгондо келет бирок мен аны сагынам. Жазгул анын жанына отуруп:
-ооба апан кайтып келет,бобокту атана берсе керек. Атан келсе ала келет макулбу?
-макул. Аа Жазгул эже мунун тиги эшиктен алдынан таап алдым. Бийке ага буктолгон баракты берди. Жазгул аны ачып окуй баштап ,козу кызарып кеттида :
-бар бешикти терметип турчу макулбу? Бийке жылмайып коюп жоноп кетти. Жазгул кайра ажаатканага кирдида катты башынан окуй баштады.
Жазгул синдим менин абалым оор. Бул катты жезденден сага бердирип жиберем. Менин курсактагы балам сага аманат. Озундун алдейине кошуп багып ал. Жаныбек аны бага албайт. Бул катты окуп жатканында мен жанында жок болом. Сураныч кыздарым билбесин. . . Аманатымды жакшы кара.
Кат мына ушинтип аяктады. Жазгул ыйлап жатканда Жаныбек ал катты анын чонтогуно салганы жетишкен болчу. Куйоосу Талип аны байкап «Сен балдарды карап тур ,биз баралы» деп айткан болчу. Жазгул катты бырыштыра кармап ,оксуп ыйлап отуруп калды. Ошентип Жаныбек менен Талип Нуржанды акыркы сапарга узатышты. Нуркызды Жазгул карап калды. Ал келген куну Бийке ушунчалык суйунуп ,кол чапканга чейин барды. Атасы Жаныбек астанадан Бийкеге карап ичинен эзилип турду. Бийкеге кубанып синдиси менен ойноп ,синдиси Нуркыз тынбай ыйлап жатты. Жазгул аны аманатына алды. Кундор отуп Жаныбек оз уйун ,иштетип жаткан компаниясын сатып жиберди. Бутпогон иштерин бутуруп шаардан айылга кетмей болду. Айылда ата-энесинен калган эски тамы бар эле. Жаныбек сатыктан тапкан акчасын которуп Талиптин уйуно келди.Талип жумушунда Жазгул тосуп алды. Жаныбек Бийке менен жолугуп,ооп жыттап кучактады. Бирок Нуркызды караган жок. Анткени аялы Нуржандын олумуно кызы Нуркызды куноолоп ,ага болгон аталык мээрими сууп калган эле. Жазгул анын баарын байкап турду. Дасторкон жайып чайга отурушту. Жазгул менен Жаныбек суйлошуп отурушту. Жазгул:
-эми эмне кылайын дейсиз?
-Жазгул сага рахмат. Озун коргондой эле Нуркызга болгон мамилем сууп калган окшойт.
-байкадым бирок мындай кылганыныз туура эмес.
-балким… эми ал силердин кызынар.
-мен аны оз кызымдай кором,ак сутумду берип багып жатам бирок ал сиздин кызыныз.
Жаныбек ушкуруп:
-мен аны кызым дегенденда коркуп турам.
-антпенизчи?
-макул Жузгул мен уйумду,компаниямды сатып жибердим бугун Бийкени алып айылга кетем.
-эмне учун мындай кылып жатас?
-Жазгул бул уйумдон,компаниямдан тушкон акчамды сага калтырдым. Сен ал акчаны озундун керегине иштетээрсин.
-жоок мен андай кыла аалбайм. Жаныбек акчаны бергени менен Жазгул албай койду.Жаныбек анын колун бекем кармап ,алаканына акчаны коюп жумдуда:
-Жазгул Нуркыз учун бул акчаны ал. Кызымды эчнерседен кем кылбай остур макулбу?
Жазгул акырын ыйлай баштады. Жаныбек ордунан туруп кызы Бийкени жетелеп чыгып кетти. Ошол убак Нуркыз токтобой ыйлап кирди. Бийке :
-ата синдим ыйлап жатат.
-ооба сен кетсен ыйлайтда.
-ата мен кетпейм эч кайда. Бийке анын колунан тыпырчылап тушуп ичкерини коздой чуркады. Синдисинн жанына келип :
-ыйлаба,ыйлаба мен кеткен жокмун. Жаныбек астанада ага карап ичинен:
Ээх кызым апанда мен ыйлаганда сага окшоп ыйлаба,мен кетпейм деп келсе гана. Жаныбек ойлонуп туруп озу кетмей болду. Анткени бул жакта журсо аны оор нерсе басып тургандай. Жаныбек уйдон алыстай бергенде Бийкенин ата! Деген кыйкырыгы аны токтотту. Жазгул аны жетелеп кулагына шыбырады.
Бийке атанды жалгыз калтырба,синдин чонойгондо апан экоо барышат макулбу? Бар эми атана бар. Бийке атасына чуркап барды. Жаныбек аны жетелеп Жазгулго тигиле карап чыгып кетти. Жазгул уйго кирип ун чыгарбай ыйлап,Нуркыздын жанына отуруп:
-Нуркыз эми сен менин кызымсын. Атанда апанда сени таштап кетишти. Нуркыз анын созун тушунгондой ыйлап кирди. Жазгул аны бооруна кысып эмизе баштады. Нуркыз ыйлаганы басылып эме баштады. Жаныбек кызы менен айылга келишти. Айылда дуу-дуу кептин баары ал жонудо эле.
-Жаныбек аялы менен ажырашыптыр.
-кызы эко обул жакта жашайт экен.
-ат айланып казыгын табат дечуу эле.
-хм кече эле бир компанияы жетектеп курсакты кампайтып таштады эле…
-ушуну корушмок озу. Акчасына кооп баратты эле.
-байкуш кызына жаман болду.
-аялынын боюнда бар деп уктум эле…
Ушул сындуу ушактар айылды ээлеп калды. Жаныбек ал жактагы азаптан арылганы менен бул жактагы ушактар аны басып жатты .
Жаныбек кызы экоо уйун тазалап ал жерге жайгашышты. Жаныбек откон-кеткен жашоосун таптакыр унутуп жаны жашоо куруну баштады . Классташ досу Адилетке жолугуп анын жанында унаа ондоп иштоого суйлошуп келди. Ошентип унаа устасы болду . Кызы бир жыл кечигип сегиз жашка чыкканда мектепке барды. Атасы эрте менен жумушка барганча кызын мектепке ала кетет. Тушку тамак убагында кызын мектептен алып экоо кочодо,ашканада кээбирде гана уйдо тамактанышат. Алардын кошунасы Роза эже Бийкенин экинчи апасы болуп калды. Роза Жаныбектин аяшы, Адилеттин аялы . Арадан эки жыл отту. Бийке учуну классты аяктап жатат. Кээбирде апасын ,синдисин сагынып копко чейин токтобой ыйлайт. Кээбирке айылдаш кыздар,балдар аны жетим дешет. Бийке аларга ардайым «апам мен чонойгондо синдим экоо келет» деп жооп берет. Жаныбек тапткан тутканын тамакак,Бийкенин сабагына,кийимине жумшап журот . Жазгул Нуркызды карап ,анын тили чыгып Жазгулду апа деп,Талипти ата деп калды. Учко чыгып калган. Там-тандап басып журот. Жазгулдун озунун баласы Ырыс да аны менен тен. Убакыттар аста сурулуп жылып Бийке он биринчи класс болду. Мектептин кожоюндары. Бийке кээбирде бош убактысында ,атасына жардамдашып унаа ондойт,таттуу тамактарды жасайт. Уйундо кобунчо жалгыз калат. Жалгыздыка конупда калган.Жаныбек кой десе болбой уйунун алдына эгин кылып алган,уйду айлантып гулдордун турун остуруп койгон. Бийкенин эмекчилдигинен чонойгон сайын аны эчким жетим дебей,баары аны жакшы коруп калышты. Классташ кыздар менен кээде айтыша кетсе ,балдарынын баары Бийкеге болушуп алышат. Ким аны жетим таптакыр кошпой коюшат. Бийкенин сумкасын которуп уйуно чейин узатып келген кундор да болот.
Бийке атасы Жаныбек жумуштан кайтканда ардайым кочого чыгып аны кутуп алат. Жаныбек аны коруп чарчаганын баарын унутуп,маанайы жок учурдада жылмайып келет. Себеби анын бакыты бир гана кызы болчу. Нуркыз болсо шаарда алты жашынан мектепке барган. Аны эчким жети айлык деп айтпайт. Анткени бою узун ,сулуу чырай апасына окшогон кыз эле. Бийке болсо атасын тарткан. Эмне жумуш болбосун четтен калтырбай жасай берет. Жаныбек жумушунда бутун чыгарып алып ,уйдо жатып калды. эки уч кун отуп чолондоп басып журот. Учунчу кун дегенде Бийке экоо тамактанганча адаттагыдай суйлошуп калышты.
-ата апам качан келет?
-дагы баштадынбы ? келет сен чоной али.
-мен чонойбодумбу,мына он биринчи кластты аяктаганы калдым.
-турмушка чыкканында келет.
-сиз алдап жатас… Бийке баягыдай эле жоопту алганда маанайы сууй тушту.
-анан качан келет?
-апам кайда озу? Ал бизди таштап кеткенби?
-кызым тамагынды жечи.
-мен билем ,баары эсимде ата. Мен кичинекей болсомда элес булас эсимде калган. Менин синдим бар болчуго ата.
-сенин синдин жок.
-ата мени кыйнабанызчы. Бийкенин коздорунон жаш тегерене баштады.
Атасы ага копко тигилип карап,кашыгын коюп:
-Бийке эми сен жаш эмессин,ооба чонойдун. Озун деле ойлонуп корбойт белен. Жашоону тушунуп эле калдынго кызым.
-ата эмнени айтып жатас?
-кызым, апан синдинди тороп жатканда каза тапкан.
-ээмне?
-ооба…
-ата…
-ушундай… Жаныбек ушкурунуп ордунан туруп кетти. Сыртта ношорлоп жаан жаап турду. Бийке дароо ордунан туруп атасынын колунан тартып:
-ата бул чынбы?
-чын…
-ата кантип мени алдадынар?
-кызым…
-ата синдимчи ал эмнеболду? Жаныбек ойлонуп туруп жалган айтууга мажбур болду.
-ал да каза тапкан.
Бийкенин коздорунон жаштары сызып жерге отуруп калды. Атасы чолондоп жолун улап баратып:
-бугун апандын туулган куну болчу… сырттан чагылган жарк этет тушту. Жаныбек кызынын ыйлаганын коруп козуно жаш тегеренип керебетине баратты. Бийке куйутторго чыдай албай ордунан так туруп сыртты коздой жоноду. Жаныбек артынан бакырып чолондоп:
-Бийке! Бийке! Токто кызым! Тосмолордун жанына чейин аран чуркап келип ,тосмону кармап туруп калды. Бийке окусуп ыйлап,ношорлогон жамгырда корунбой калды. Жаныбек кызым,кызым деп ыйлап жатты. Озун озу жемелеп:
-Жаныбек сен эмне кылып койдун? Жаныбек акыры бул сырлар ачылбайт деп Нуржанга айтпадын беле. Жаныбек акмак… кызым кечир мени. Кечирчи.
Бийке айылдын башына чейин чуркап адырга чыгып баратты. Бир убакта буту тайып ,кулап тушту. Кийимдери суу,ылай чачыда ,башы ,колу бут жери ылай болуп калды. Бийке жатып алып ыйлап жатты.
-апа неге алдадыныз? Апа! Апа! Атам неге алдады?неге!? ал отуруп жузун аарчып асмандагы кара булуттарга карап болушунча чынырды. Кайра-кайра чынырып жатты. Булуттар ага жооп кылгандай куркуроп барып ,чагылган дан эте тушту. Чагылгандын катуу добушунан Бийке тык токтоп туруп калды. Бурушуп отуруп ыйлап жатты . Коп отпой тээ алыстан Бийке! Бийке! Деп кимдир бироо келе жатты. Бийке аны копко карап турду. Бара-бара жамгырдан ал караандын жузу корунуп келе жатты. Чолондоп Жаныбек келе жаткан болчу. Бийке аны таанып «ата» дедида адырдан чуркап тушуп атасына жетип ,аны бекем кучактап алды. Ата кыз аябай ыйлашты. Атасыда аны кучактап:
-кызым мени кечирчи. Кызым мен мындай болушун билген эмесмин.
-ата мен жаман кызмын.
Жаныбектын баягы Нуржанга айткан созу эсине кел тушту.
«-кантип ? кантип? Акыры тагдырдын тайгак жолунда тайысакда ,жаман соз,ушак кепке кабылсакда эчнерсеге карабай башкошбодук беле? Туболук бир болобуз деп кол кармашпадык беле? Сен жамансын… созундун устунон чыга албайсын уктунбу?»
-жок кызым сен жаман эмессин.Сен менин барлыгымсын,сен менин бакытымсын кызым.
-ата кечириниз мени,эми сизди ыйлатпайм. Макул бул сырдын жузу ачылды,бирок синдим тирууда ээ ата.
Атасы коздон аккан жашын аарчып:
-ооба тируу бирок ал мен учун жок. Апандын жанын алып дуйного келген ал.
-жок ата антпенизчи,мен учун апа.
-макул кызым … макул…
-ата бугун апамдын туулган кунун откозолучу,сиз мага анын суротун корсотунузчу.
-макул кызым эмне десен ошол,жур уйго кеттик…
Экоо уйго барышты. Жаанда чуркап баратып Жаныбек тайып кетип ,кайра бутун чыгартып алган экен,какшатып ооруп жатты. Бийке озун куноолу сезип журду. Атасы экоо керебетте отуруп:
-кызым эми мындай кылба макулбу?
-макул ата . . . ата мен бул сырды билет болчумун бирок …
-эмне бирок?
-ишенген эмесмин…
-аны ким айтты сага?
-жашымдан бери эле бул создор мени курчап келет,апамдын каза тапканы,сиздин байлыгыныз тонолгону…
-тонолгону? Жок ал жалган кызым. Эл оозунда элек жок. Айта беришет сен мага ишен макулбу?
-макул…
-сен кичинекейинде кандай болсон ,азырда ошондойсун. Бир созду айтканда дароо макул дейсин.
-ошон учун сиздин кызынызмында. Бийке ага жылмайып карады.Атасы бешенесинен суйуп:
-дагы деле шаарга окууга тапшырам деп журосунбу?
-ооба максатымдан кайтпайм.
-синдинди коргун келеби?
-ооба,кана эми анын айласы болсо.
-таптакыр эсинде жокбу ал?
-билбейм мен анда эчтекени билбейт болчумго ата.
-ой-ой азыр эле кыйратып баарын билесин хахха.
Бийке атасын белинен кучактап,кокурогуно башын коюп:
-ата мен сиздин кадырынызды билем,мага болгон мээриминизди билем.
Жаныбек анын колунан кармап:
-мм… эсиндеби биз жаныдан айылга келгенде,синдиме барам деп ыйлаганын?
-билбейм ата.
-ал тууралу эми ооз ачпагын макулбу?
-макул… бирок анын атын билсем болобу?
— анын аты Нуркыз…
— Нуркыз? Мм жакшы ысым экен …
-апанды сагындынбы?
-апамдын жузу ,тузулушуда эсимде жок сиз анын суротун корсотом дебединиз беле?
-аа тиги столду алып тээтиги кутучаны алып тушчу.
-макул…
Бийке кутучаны алып келди. Чан басып калган экен. Жаныбек аны койнгоу менен аарчый коюп:
-кызым бул кутуча апандын кутучасы эле. Жакшы коргон буюмдарын ушуга салып сактап алчуу.
-мм батырак ачынызчы.
-мына-мына азыр… кутуча ачылды. Кутучада мончоктор,шакек ,билерик жана бир сурот тескерисинче турду. Жаныбек аларды алып:
-кана тагып корчу моолорду. Бийкенин кубанычына чек жок:
-ооуу кандай соонун ,жараштыбы? Бул билерикчи. Шакектин чак келгенин каранызчы. А тиги апамдын суротубу?
Жаныбек аны суротко тигиле карап:
-Нуржан мына азыр кызын менен жолугасын.
Бийке суротту алды. Апасы кулумсуроп тушкон экен. Бийке аны карап бооруна кысып,кайра карап козуно жаш толуп:
-ата бул менин апам,мен аны тааныдым . Жаныбек жымайып гана эки козун тен жумуп койду. Ошентип Бийке окуунуда бутту. Атасы аны шаарга Бишкеке алып келди. Экоо ар кайсы жерден баатир издеп журушту. Акыры кызына ылайыктуу батир таап ал жерге жайгашыштыда жукторун коюп,базарга жоношту. Кызына кийим кечек алып берди. Бийке ардайым атасы уйроткондой кийимдин кымбатына эмес,жарашыктуусуна кызыкчуу эле. Атасына жаккан кийим,агада жагат. Базардан кийим,кечек,жер-жемиш,макарон ж.б башка толтура нерсе алышып уйго келишти. Кызы алган кийимдерин биринин артынан ,бирин атасына мактанып жатты. Ошентип кечда кирди. Тамактанып отурушту . Бир убак ал жердин кожойкеси бир кызды ээрчитип келип:
-тамагынар таттуу болсун,кечиресинер бул кызды кошуп аласынарбы?
Жаныбек:
-жок. Кызым озу эле жашайт деп суйлошподук беле?
Бийке дароо ордунан туруп:
-атаа, мени менен жашай берсинчи,жалгыз кантип жашайм.
-кызым мени уксан…
-ата сураныч,сураныч…
-мм макул этият болгула.
Жаны келген кыз жылмайып кирип келди. Кожойке аны жайгаштырып чыгып кетти. Бийке аны тамака чакырып,чогуу отурушту. Жаныбек ага карап:
-атын ким ?
-атым Гулжан… Жаныбектин кулагына Нуржан дегендей угулуп кеттида:
-Нуржан?
-жоок Гулжан.
-жакшы атын бар экен,кел тамака кара. Бийке кана чайдан куйчу. Гулжан бул жакта окуйсунбу?
-жоок мен эми окууга тапшырам.
-аа кызыма шерик болот турбайсынбы?
-ата-энен келишкен жокбу?
-жоок бишкекте байкемдин уйундо турчумун. Кийин женем жаман коро бергенинен батир издеп чыгып кеттим.
-экоон окшошкон коёндой ,мунозунор да окшошуп калыптырда. Жакшы,ыймандуу кыздардан болгула. Балдардын жалган созуно алданып журбогуло анан.
Бийке:
-ата болдучу мен билем баарын.
Атасы кулуп койдуда тамагын жеди. Эртеси учоо биригип алып окуу жайларды кыдырып журушту. Гулжан Бийке экоо тен бир окууга тапшырышты. Атасы алардын колуна акча бери позу айылга жонойм деп коштошуп чыгып кетти . Бара жатып озунун мурунку компаниясына кирип отмокчу болду . Ал компаниясын досу Таир дегенге саткан эле. Компнаия дагыда бутка туруп ,бир эмес эки учоо болуп калыптыр. Таир досун коруп суйунуп:
-оо кимди коруп жатам! Кел-кел досум жок болуп кеттинго.
-кандайсын Таир? Экоо кучакташып учурашты. Орундуктарга орун алышып ал акыбал сурашып жатышты.
-айыл тынчбы? Жок болуп кеттин?
-тынч ооба айылда эле болдум.
-Жаныбек эмне учун компаниянды сатып жебирдин?
-мага эми булардын кереги жок Таир.
-ээ досум мына ошол убакта сатып алып жашкы иш кылган экенмин,карачы жумушум майлуу-сутту.
-буюрсун ,буюрсун досум.
-Жаныбек мындай досум жакында компанияны дагыда кенейтебиз сен экинчи жака башкы директор болосун. Алдыбыздан чыккандарды бирге женип отобуз,кандай дейсин?
-жоок досум менин айылдагы устачылык ишим эле жакшы.
-и? сен такыр озгоруптурсун. Аяшым Нуржан каза болгондон бери тап-такыр озгордун. Кызынды бул жака калтырып ,чонунда алып кетиптирсин.
-ооба ошондой болду.
-ата болгондон кийин экоону тен эле…
-токтотчу Таир.
-мм макул ,макул. Баса тиги Талип да чон бизнес баштап алган,бирок мен сага жетпегендей,ал да мага жетпейт.
-хахах койчу досум. Мен бир эле компанияны жетектесем сен эми мынтип эки ,учоону жетектеп калыптырсын.
-рахмат досум,жакшы соз жан эргитет деген ушуда. Жаныбек менин сунушумду ойлонуп кор,эгерде макул келсе качан болбосун келебер. Сен учун эшигим ардайым ачык.
-рахмат досум. Мен эми барайын,макул ойлонуп кором.
-ээ токто чайканага барып кичине конул ачып,кыздарга жолугуп дегендей аа? Таир эки козун ойнотуп ,жылмандап турду.
Жаныбек ага тигиле карап:
-чайды анан ичебиз. Кыздарын озуно буюрсун,мен барайын анда.
-а.а.а макул макул. Жаныбек герсейип чыгып кетти. Таир артынан коркуп карап кала берди. Гулжан менен Бийке кийимдерин кийишип,экоонун жылдызы келишип жакын доско айланышты. Жаныбек ал жерден чыгып туура эле Талиптин уйуно жоноду. Алар кабат уйдо жашашчуу. Жаныбек тамагын кайра-кайра кагып чакырууну басты. Таптакыр эле башка аял эшикти ачып:
-сизге ким керек?
-а.а. тиги Жазгул деген…
-аа Жазгул эжелер кочуп кетишкен,мен азыр. Коп отпой тиги аял бир кагазды алып чыгып бердида:
-бул алардын жаны уйунун дареги.
-а рахмат сизге.
Жаныбек дарек боюнча алар жака барды. Унаасынан тушпой алардын уйун карап турду. Уй менмин деген байлардыкынан кем калышаган уй экен. Жаныбек башын ийкеп унаадан тушуп,эшиктин алдына келип чакырууну басам деп,кайра баса албай кетмекчи болду. Эми эле бурулган да Жазгул дукондон келип калдыда Жаныбекти бир жерден коргондой болуп тигилип турду. Жаныбек аны дароо танып:
-кандайсын?
-сиз ? мен сизди кайсы бир жерден… аа.аа.аамээй жезде кандайс?
Экоо жылуу саламдашышты.
-кайда жок болуп кеттиниз,сизди сагынып кетпедикби. Деги жаныныз аманбы? Бийке чон кыз болуп калса керек. Журунуз уйго кириниз.
-жок мен бул жерден эле кетейинчи.
-жок,жок андай болбойт журунуз уйго. Жаныбек акыры макул болду. Жазгул чакырууну басты:
-ким бул ?
-мен кызым…
-ураа апам келди азыр ачам…
Жазгул жылмандап Жаныбеке карап азыр суйлогон сиздин кызыныз. Жаныбектин журогу лак эте тушту. Алар эшикти ачып кирээри менен Нуркыз апа! Деп чуркап келип Жазгулду кучактады. Жаныбектин журогу ооруй тушуп,элендеп калды. Жазгул аны которуп:
-таныш кызым бул сенин…
Жаныбек шашып кеттида:
-мен атандын досу болом атым Жаныбек…
Жазгул ун катпай Нуркызды жетелеп кирип кетти. Жаныбек алардын артынан кирди. Жазгулдун баласы Ырыс да ошол жерде эле. Жаныбек алар менен ооп саламдашып дасторконго отурушту. Жазгул балдарын оздорунун болмосуно киргизип Жаныбектин бет мандайына отурду.
-жезде кандайстар анан?
-биз жакшы озунор жакшысынарбы?
-ооба жакшы. Куйоом азыр жумушту. Жанакы сиз берген акчага Нуркызга кийим кечек кылып,кийин акча жок болуп кетпесин деп бизнес баштап алганбыз. Тали паны иштетип азыр кудайга шугур,мына уй алдык ,жер алдык. Сиз даректи кайдан алдыныз?
-аа жакшы болгон турбайбы ,уй кут болсун. Мейли жакшылыка иштетсенер болду. Мен эски уйунорго баргам ошол жерден алдым даректи. Нуркыз чон кыз болуп калган тура.
-сиз кеткен сон,сизди жоктоп коп ыйлады.
-ээ ал кайдан билмек эле …
-мм… бирок сиз эми аны алып кетесизби?
-жок … ал сенин балан Жазгул.
-жезде бир кун болбосо бир кун бул сыр ачыка чыгатда.
-Жазгул торогон эне эмес,баккан эне дейт. Ак сутунду берип бактын,кийинттин,ичирдин жедирдин,тарбияладын.
-ооба бирок…
-эч кандай бирок деген нерсе болбосун макулбу?
-жезде Бийке кандай болуп калды?
-Бийке чет олкодо окуп жатат.
-амэй десе быйыл окууну буттуда ээ. Качан кетти ал жака?
-эки ай болуп калдыго …
-кайсыл жакта окуп жатат.
-Испанияда эле…
-иий жезде Испанияда эле деп тим эле тоготпойсузго ал жакты. Бай байдыгын кылат деген ушу экенда ээ ахаха.
-хаахха анчалык деле эмес эми.
-Бийке эчак эле бул сырды билгендир?
-ооба билген…
-канчалык окунучтуу… эжем жакшы киши эле…
-мм кел чайдан куйбайсынбы?
-амэй жезде ойлонуп кетиптирмин.
-Жазгул мен силерге жолугуп коёюн деп эле келгем, мен эми барайын .
-бугун жатып эле калынызчы. Кызынызды боорунузга алып жатын кантседа ага болгон мээриминиз озгоруп калаар.
-жок Жазгул мейли жакшы калгыла. Жаныбек ордунан туруп жоноду. Бир убак Нуркыздын ата! Деген дабышы артынан жанырды. Жаныбектин денеси дуркурой тушуп,эки козу торт болун артын карады. Нуркыз кубанычтан жарылайын деп чуркап келатты.
Ак-булут
Уландысын бар
Сайтыбыз менен жакындарыңыз менен бөлүшүп коюңуздар!!!
