Кайда баратканын да билген жок
» — Адил байке, ойгонунуз, окууга барыныз, азыр Ажар эжем(балдар уйундогу тарбиячы) урушат сизди, болунуз турунуз. Ана, Ажар эжем келип жатат…-деп, Адилдин диванынын тубуно бекинип калган Саяна коз алдында турду…- Адил баайкооу, менин байкем мектептен келе жатат. Бугун мен сиздин тобунузду алып ойнодум. Сурайын десем, сиз жок элениз…
— ойной бер, мен азыр кийимимди алмаштырып чыгам.
— макул, мен Ажар эжемдин жанында болом…»- бул кездерде Саяна 6 жаштагы кыз эле.
Адил уйуно баргысы келбеди, Саянага да барбады. Кочодо гана козунун жашы агып журо берди. Айласы кетип, тагдырга баш ийип, уйуно барды. Саянанын болмосуно кирди. Столдун устундо Саянанын буюмдарын карап отуруп, бир учурда капарына албаган эски дептерди корду, аны озу белек кылган эле. Саяна ал дептердин ичине озунун ички оюн, туйгуларын, сезимдерин жазган экен, ар бири Адилге арналган
«…мен байкемди бир тууганымдай эмес, суйуктуум катары коргум келет…»
«…кызык, байкем болгону менен фамилиябыз, атабыздын ысымдары башкача го, а баса, ал айткан да аталарыбыз башка экенин…»
«…бугун лифтте мени кучактаганда башкача жылуулукту сездим…»
«…кандай бактылуу болмокмун, болочок жолдошум байкемдей болсо…»
— Саянаа… Эмнеге сезбедим экен? Ал мени жакшы корчу, жок, суйчу экен гоо!…-озу менен озу суйлонуп отурган чакта Айсана менен Жоомарт кирип келет
— Адил?
— сиз?! эмнеге келдиниз?! Аны алып кеткен сиз элениз! Эмнеге сиз аман келдиниз?! Андан коро сиз олбойт белениз! Эмнеге келдиниз?! Мени мазактаганыбы?! Ал менин карындашым гана эмес, суйуум да эле! Жогол! Чыгып кеткиле!
Жоомарт Адилди жоошутуга аракет кылды, бирок, колунан келбеди, эжеси экоо чыгып кетишти. Айсана озун куноолуу сезип, ичинен бук боло берет. Уйуно барганда Жоомарт атасына баарын айтып берет. Чынында бул учурда, Адилге жолок болчу адам, Марат агай эле. Эртеси Марат агай Адилге барды, ошондо Адил баарын баштан- аяк тушундуруп берди. Саянаны жерге беруудо, Марат агай уй-булосу менен жардам беришти, бирок Адил жузун ачып караган жок.
Франциядан келишип Саянанын жанындагы кызды алып кетишти, ал тируу эле. Француз кызынын аты Милена, саякаттоону жактырчу, оз уйуно барган менен Милена, ата-энесин тааныбай же алардын тилин тушуно албай журду, ата- энеси Миленанын озуно таптакыр окшобогондугун байкашат,бирок, авариядан кийин эсин жоготуп калган сымал озулорун алаксытып, эч кимге эч нерсе билдирбей жашай беришет. Милена аябай кыйналат, француз тилин уйронуп, жаны жашоо байтайт…
Кундор да ото берди, Адилге Саяна Францияда жургондой сезиле берди. Жумушунан бошоп Францияга кетип калды. Ал жактан Айсана эже жумуш табууга жардам берди…
Арадан 5 жыл отту. Адил ал жактан жаны жашоо баштады, уйлонгон жок, арман-кайгысын унутту. Уй алды, машина алды, карьерасы да жакшы нукта баратат. Алгач жонокой жумушчу эле, кийин газетага программист болду, азыр «Le Figaro» онлайн-газетасында журналист.
Бир куну ал Милена аттуу француз ырчы кыз менен интервью алганы жолугушат. Милена суроолорго жооп берип жатып, негедир балалыгы тууралуу эч бир маалымат айтып бере албайт. Айла таап, «балалыгым сыр бойдон калсынчы, негизи эле откон кунду эстегим келбейт…» деп айтат. Адил макул болот да, эртеси дагы жолугушуу учун калп айтып чакырат. Адил Миленаны коптон бери жактырып жургон эле, жумушунун арты менен жетекчисинен атайын уруксат сурап, чакырткан.
Милена жолугушууга келе албай, бир таанышынан кечирим сурап кат жазып жиберет. Адил бош убактысында жолугушууга озу чакыруусун айтат да кетип калат. Кыргызстанга телефон чалат.
— агай, кандайсыздар? Иштериниз жакшыбы?
— рахмат, кудайга шугур, озун жакшы журосунбу?
— мм, жакшы. Кыз таптым, бирок, француз. Чынында ал кандай кабылдайт билбейм, ал мага коптон бери жагат.
— ким болсо да, сенин бактынды тапканын, менин ийгилигим.
— рахмат,
— аман бол Адил
— буйруса жакында барам, эс алууга.
Жумушунда отурган
— Адил, жетекчиликке чакырып жатышат
— азыр, макаланын акырына чыгайын…
— жок, тез келишинди айтты
— баратам… агай кечирээк чалам…
Жетекчисине келип:
— чакырттырган экенсиз
— кел, олтур…жанындагыны корсотуп…- бул киши Лондондон келди, журналисттердин семинарын жана «Бар кемп» уюштуруп жатыптыр. Сени сунуштадым, кийинки айда
— мен ойлонуп корормун
— жок, сен барышын керек
— макул, мен барайын анда, созунуздорду озунуздор бутурорсуздор
— мм, бара бер…
Семинар отчу кун да келди. Дуйнолук денгээлде отуп жаткандыктан журналистер жана ырчылар да ар олкодон келген эле. Семинар отчу имаратка атайын тизме менен киргизип жаткан эле, Адилдин артынан эле Кыргызстандык уч журналисттин аты-жондору айтылды, Адил ичинен суйунуп калды, орундары да катар, бири-бирине жакын экен. Тортоо жанаша отурушуп,
Адил тааныша кетти
— кандайсыздар? Кыргызстандыксыздарбы?
— ооба, сиз кайдан билесиз?
— менин атым Адил, мен да Кыргызстандыкмын/, бирок, Францияда иштейм.
— ошондо Франциянын атынан келдинизби?
— ооба.
— жакшы.
— даректериниздерди бериниздерчи? эл.почта барбы?
— ооба…
Коп учурда бирге болушту.
Кезеги келип Миленаны сахнага чакырышат, Адил сыртка чыгып кетет. Кайтып келсе, ыр аягына келген экен, Миленанын жанына барат. Сахнадан туруп, эл алдында суйуусун арнайт…
— Милена, дуйно элинин алдында мен сиздин тун уйкунузду, ойлорунузду анан да башка жигиттерге коз артпашыныз учун каректеринди алып кетууго келдим?
Милена ойлуу туруп калат. Отургандар кол чаап жиберишет.
Милена да Адилди ичинен жактырып журчу эле…
— сиз эмне, уйкумду, ойлорумду буга чейин эле алып кеткенинизди билмексенге салып жатасызбы?
— демек, макулсуз. Бирок, алдын ала эскертем. Мен сизге айды, жылдызды алып бергим келбейт, анткени сиз жылдызсыз, айсыз, тек гана сизге суйуумду, бактымды арнагым келет.
— рахмат…- отургандарга жугунуп сахна артына кирип кетет. Адилдин колундагы гулу кала берет. Ал ордуна барып отурат. Жанындагы кыргыз журналисттер кызыгып Адилди созго бурушат.
— бул, Француз ырчысыбы?
— ооба
— беш жыл мурун аварияга учураган самолеттон аман калган ырчы ушулбу?
— кайсы авария? билбейт экенмин
— Кыргызстанда болгон, коно бергенде авария учурап учко болунуп кеткен.
— мм, эстедим…- Адил Саянаны эстеп кетти. Саянанын коз жумганына дагы эле болсо ишене элек. Бирок, айласы жок.
Семинардан кийин дароо Миленаны издеп табат. Гул берсе, Милена жанындагы шеригине берип коет. Шаар айланышат.
— сиздин ата-энениз мага турмушка чыгарынызга каршы болушпайбы?
— менимче, каршы болушпаса керек, алар мен учун баарын жасашат.
— сиз Кыргызстанга баргансызбы?
— жок, барган эмесмин. Эмнеге мени «сиз» деп жатасыз?
— башынан эле «сиз» деп келем го, уйронгон адатым боюнча эле кайрыла берейин.
— оз эркиниз…
— Милена, эртен Францияга кетебиз, ата-энениз менен суйлошуп корунуз, Кыргызстанга барып-келебиз. Бир айга эле, менин эс алуу учурумда.
— макул, айтып кором…
Эртеси Францияга келишти. Милена уйуно, Адил жумушуна барды. Жетекчисине кирип копко суйлошуп отурушту.
— баары жакшы, жогорку денгээлде отту.
— биздин олкодон Милена барып ырдаптыр, кечээ туз алып корсотуу болгон
— ооба
— сенин суйлогонун да жакшы болду.
— рахмат. Мен бир-эки айга эс алууга чыгайын деп турам
— ооба, эс ал. Эртенден эмес, кийинки аптадан, макулсунбу?
— макул, рахмат, мен кеттим…
Кечинде Миленага жолугат.
— кийинки жумада эс алууга чыгам, ата-эненизге айттынызбы?
— айттым, бирок, синдимди кошуп бергени жатышат
— макул, анын эмнеси жаман, анда мен эртен уч билет алам, кийинки жумада кетебиз…
Кыргызстанга да келишти, Адилдин кубанычында чек жок эле. Адил озунун уйуно жетпей жатып, Марат агайдын уйуно барды. Алдына Жоомарттын балдары чуркап чыгат.
— Адил байкем келди, уррааа, кандайсыз байке журунуз уйго
— кандайсын? Жоодар, чоноюп кетипсин го.
— ооба да
— канчага чыктын?
— он бирге, иним тогузга чыкты.
— жакшы, ким бар уйдо?
— баары бар…
— Адил, кандайсын балам?
— аманчылык, кудайга шугур. Озунуз кандайсыз, ата?
— жакшы, келгиле, уйго…- ангыча Уркуя эже чыкты
— ой, кое тур, суу айландырып коеюн…
Копко чейин ал-акыбал сурашып, сыр болушуп отурушту. Миленаны, анын синдисин тааныштырды. Кеч киргенде уйуно кетууго камынышты.
— уруксат болсо, биз баралы?
— кой, бугун калгыла, квартирага эртен женендер тазалап келет, анан барасынар. Андан коро, экообуз сыртка чыгып келели. Женен жай даярдап койсо келебиз.
— макул, Жоомарт байкемдин дагы бир баласы бар эле го,
— бир эмес, дагы учоо бар, тайэнесиникине кетишти. Качан уйлоносун? Жашын отуздан ашып баратат го
— отузга быйыл чыгам го, ата
— айырмасы канча? Сени уйлондурсом, менин жаным жай алмак. Сен оз баламдай болуп калдын да
— аз калды. Андан коро айтсаныз, Милена сизге жактыбы?
— чынын айтсам, кимдир бироого окшоштуруп жатам…
Эртеси да болуп, жолдон телефон алышат да, Адил Милена менен синдисин квартирасына алып барды.
— менин кеткениме 5 жыл болду, ошол боюнча турат. Бул менин карындашымдын болмосу болчу. Анын буюмдары дагы эле ордунда экен. Сиздер озунуздор калып турунуздар мен азыр, тамактанганы бир нерсе алып келем…- дуконго чыгып кетти, Саяна эсине тушконунон ал жерде тура албады, ойлонуп кетти » Саяна, кыйнабачы мени. Сени деп омур бою жалгыз баш отуп кете албайм, билип турасын го, атам ой агайым уйлонушумду талап кылып жатат. Тушун мени, кечирип кой…»
Кайра келсе Милена чай демдеген болот. Бул нерсе Адилди тан калтырат, ашканага кирип, жумуртка бышырат да кыздарды тамактанууга чакырат. Милена ойлуу эле.
— Адил, элестетсениз, сиз биринчи жолу барган жериниз, мурун да коргондой сезимдер сизде болгонбу?
— кызык, андай учур болгон эмес экен, эмнеге?
— мен… мен, мурун бул жерди коргондой болуп жатам, жада калса, бул жумуртканы да жегендеймин. (жылмайып)
— кызыксыз го, омуру жумуртка жебедин беле? (жылмайып)
— акыркы жолу качан жегеним эсимде жок, бирок, жегем.
— мен сизди дагы эле тушунгон жокмун
— уйунуз мага тааныш корунуп жатат, тиги сувенирди ким жасаган?
— карындашым
— карындашыныз каякта?
— ал…- телефонуна кимдир чалып калат…- алло, эмне болду Жоомарт байке?
— Айсана эжем келди, эртен мененки рейс менен, силерди да чакырып жатат, уйго
— азыр эле келдик го
— анда, эжем экообуз барабыз, сеникине
— макул, келе бериниздер. Милена, кечинде уйго коноктор келет экен, учоолоп шаар айланалы да, базарга тие келебиз
— макул, Мэри, жур шаар коруп келебиз…
Учоо шаар айланып, Адил бир кезде Саяна менен ээрчишип баскан жолдорду басышат. Адил отконду эстеп кетет, ойлонуп басканынан жанындагыларды унутуп да калат.
— эжее, гул сатып жатат алалычы? эжее…- Милена да ойлуу бараткан экен
— а? эмне болду?
— гул алалычы?
— койчу, эмне кыласын? эртен эле соолуп калат.
— дайым ушундайсыз, сиз гулдорду жаман коросуз
— Адил? Эмне болдунуз?
— мм? Ойлонуп кетиптирмин. Милена, гул алып берейинби?
— жок, керек эмес. Уйго барабызбы?
— ооба, жолдон дуконго кире кетели…
Азык-тулук алып уйго келишет. Милена тамак даярдоого киришет да, Мэрри жардамдашат. Адил Саянанын болмосуно кирип кетет. Бир нече убакыттан кийин куткон коноктор да кирип келишет. Адил аларды тосуп чыгат.
— келиниздер, уйго кириниздер.
— кандайсын? Адил, жакшы келдинби?
— рахмат, Айсана эже, озунуз кандай келдиниз?
— жакшы, айтпай келе берипсин да.
— мекенимди сагынып, келууго шаштым да
— Жоомарт уйдо келин-бала да бар деди эле(жылмайып койду)
— ооба, Милена бар, сиз тааныйсыз да, француз ырчысы.
— койсон, ошол менен суйлошуп жатасынбы?
— ооба, кийинкиде той менен келем.
— жакшы экен, чакырчы таанышалы
— макул, Милена кел коноктор менен тааныштырып коеюн
Коноктордун алдына кирери менен Айсана Миленаны коруп ордунан турат, Милена да коп чейин тиктеп тура берет
— кимге окшоштуруп жатам?
— кечиресиз, Айсана эже, бул Франция ырчысы да
— аа, жанагы, 5 жыл мурун, биздин аэропортто болгон аварияга кабылган ырчыбы?
— билбейм, баары эле ошентип айтышат, мен негедир эч нерсе билбейм…
Милена соз алып:
— мен Кыргызстанга келген эмесмин, бирок ата – энем, «аварияга учурагансын анан откондорунду унутуп койгонсун» дешкен
Милена копко чейин самолеттун авария болгон кунду эстеп жатты, ман болуп, Саянанын болмосуно кирип кеткен эле, бир убакта болмодон чыгып келди…
— Авариядан кийин Франциянын больницасынан ойгондум, ата-энемдин айтуусунда эки ай комада болгон экенмин. Француз тилинде суйлой албай копко кыйналгам. Ата-энемдер да, менин француз эмес экениме ынанышкан. Баарын баштан уйротуп, мен озумду таппай жаткандыктан алар менен кала бердим… аварияда бетим куйуп кеткен экен, ошондон пластикалык операция жасаткам.
— макул баары артта, келгиле тамактаналы…- Жоомарт созду буруп койду…- анан той качан , Адил?
— буйурса кийинки жылы
— а эмне анча кеч? Быйылчы? Той болбосо эмнеге келдин?
— силерди коруп кетейин, анан Милена менен тааныштырайын деп…
— кыз даяр болсо, уйлонуп ал да, кааласан Францияда жаша
— Мен Миленаныуй- булоом менен тааныш деп алып келгем, анан азыр уйлоном десем, кутуусуз болот…
Тамактанып болушуп, Жоомарт, Айсана экоо уйуно кетем, Адил Милена менен синдисине Саянанын болмосун берет. Миленаны чакыртып экоо копко суйлошуп олтурушат, ошондо Миленага Адил тугундарынын уйлон деп жатканын жана уйлончу болсо Кыргызстанда жашаарын айтат, Милена ата- энеси менен суйлошуп анан жооп бере турган болот, булл куну Адил бактысын тапканына эмес Саяна эсинен кетпей жатканынан уктай албай чыгат.туну бою ал Саянанын элеси менен суйлошуп, тан тосот. Эртеси эртен менен Адил уктап кеткен экен анны Милена ойготот. Ошентип, Адил отпускасын Миленага Кыргызстандын кооз жерлерин корсотуп, Милена менен синдисин саякаттатуу менен откорот. Эс алуу куну бутуп, учоо Францияга учуга камынышат,
— Буюмдар калып кетпесин, баарын кылдат карагыла, макулбу, мен дуконго чыгып келейин…
— Макул, батыраак кел, кардыбыз ачты(жымайып)
Адил чыгып кетет, Милена синдиси экоо, клип коруп, бийге тушуп, убактысын откорушот. Адил келип калат. Миленанын бийлеп жатканын коруп, Саянанын, эркелегендерин элестетип кетет, ал да бир куну ушинтип, музыканы жаныртып коюп, бийлеп, Адилдин жинине тийген эле, ал Адил уйду жаны алып, Саянага корсотуу учун алып келгенде болгон окуя. Алгай уйду саып алаарда, Марат агайын ээрчитип алган эле, иштеп тапкан акчасын, Саянанын керектоосуно жумшап ашканын агайына берчу, ал топтосо, Адил уй алмак, Марат агай “устуно акча кошуп жакшына уй салдырып берейин” десе, Адил Саянанын мектепти бутуп жатканынан “батир болот” деп ынабай койгон, Саяна учун алган бул квартирасын сатууну бир ойлонот, бирок,конулу тартпайт… ошентип бул куну Адил Милена жана анын синдиси Бишкек менен коштошушат.
Уландысы бар…
