Уландысы
Уйуно кирип шамдын жарыгына кутучадагы жазууну окууду.
«Жаман баладан жакшы кызга» .
Акылай:
-кызык жаман баласы ким болду? мени Эрмектен башка эчким жакшы кыз дебейт болчу. Бирок ал жаман бала эмеско.
Кана кутучада эмне бар экен?
Кутучаны ачып андагы кыз жигит жетелешип турган куурчакты корду. Кубанычы койнуна батпай аларга тигиле карап артында кандайдыр бир баскычы бар экенин корду. Аны басаары менен жетелешип турган кыз жигит айланып ,жай жагымдуу музыка жанырып турду. Акылай ого бетер суйунуп бир кулуп алды. Дароо белекти алып сыртка чыгып:
-Эрмек! Эрмек! Мен билем бул сенин ишин. Эрмек! Сен,сен жаман бала эмессин! Сен эн жакшы баласын. Карачы кандай сонун белек. Мага аябай жакты,мен муну эч качан унутпайм. Эрмек тосмолордун артында кубануу менен бекинип карап турду.Акылай кайра уйуно кирип апасынын суротуно карап:
-апа балким бул белекти сен бирдиртип жибергендирсин,ошол жаман баландан хихих. Эхх кандай бактылуумун…
Эрмек белеги жакканына суйунуп озунчо уув-уув деп кыйкырып коюп баратты. Алдынан топтолгон балдар чыгып аны курчоого алды . Алар Мураттын балдары эле. Мурат Эрмектин жанына басып келип:
-Эрмек классташ досум! Эмне суйунуп алгансын? Билесинби мен бул кунду канча куттум.
-Мурат кач жолумдан.
-а эгер качпасамчы? Колундан эмне келет? Эрмек ушул кунго чейин сен мага бут тосуп келдин. Ата-энебиз дос болгону учун мен сага унчукпадым. Акыры жетээр жерине жеткиздин.
-эмне кылып?
-Акылайга качантан бери болушасын?
-эмне болуптур болушсам. Анын атасынан башка эчкими жок. Мен болгону анын досу болгум келди.
-досу ? ахаха. Кыз менен жигит дос болот деп сага ким айтты?
-Мурат,сага окшогон бала достордон коро,Акылайга окшогон кыз достор артыгырак.
Мурат муштумдап согуп жиберди . Эрмекти коптошуп качып кетишти. Эрмек арандан-аран уйуно жетип барды. Атасы дароо аны бейтапкана алып кетти. Эртеси Акылай алгачкы белегин сумкасына салып алып Жазгулго корсоткону эрте менен жоноп кетти. Жазгулда сабака эрте келди. Акылай ага болгон окуяларды айтып берди. Жазгул анын кубанычын тен болушту. Акылай баарынанда Эрмекти кутту. Ал такыр келген жок. Балдарда бугун аз келишти. Экинчи сабак башталганда эшик тарс ачылып Эрмектин апасы атып кирип артынан Тамара Какеновада кирди.
-Акылай деген кыз ким?
Тамара:
-тээтиги артта отурган кыз. Акылайдын журогу оозуна келип кала жаздады. Эрмектин ушунчалык жини менен барып:
-акмак! Шуркуя! Тур ордундан! Акылай коркконун нес болуп:
-эжей мен сизге эмне кылдым?
-Мурат! Мурат менен Эрмек сени талашып балам азыр бейтапканада жатат!
-эмне?
-ушинтип эки жакын досту чабыштырганча олуп эле калбайсынбы!? Акылай козуно жык-жыйма жаш толуп:
-эже мен эчтеке кылган жокмун. Арт жактан Тамарада кошулуп:
-ооба сен эчтеке кылбаган учун жон жерден алтындай болгон балабыз бейтапканада бири болсо милициялардын астында отурат.
-Тамара Какенова сиз ардайым жалган айтасыз,сиз мени ардайым басынтасыз.
-эмне? Унчукпа! Кордунузбу ушунтип бул куу тулку мени куноолоп чыгып кеткиси бар.
Эрмектин апасы:
-сендей кызга тарбия берген ата-энене наалат уктунбу!?
Акылай кочку астында калгандай эле коздору карангылашып столуна тарс отуруп, коздору чекчейип туруп калды. Жазгул досуна болушуп :
-эже бул жерде анын куноосу жок. Кече куну Эрмек Акылайга белек бериптир болгону ошол.
-эмне? Ии дагы белек дагы алыптырбы?
-бирок экоо жолукпаптыр эже.
-кана ошол белек?
Жазгул дароо Акылайдын сумкасынан белекти алып берди. Эрмектин апасы кыжырданып жетелешкен куурчакты дубалга карай бир чапты. Курчактар талкаланып чачырап кетти. Бирок акырын гана ошол курчактардын музыкасы чыга баштады. Акылай акырын ордунан туруп музыканы тыншап нес болуп турду.
Тамара:
-бул жетим кыз ушинтип кутулмакчы болуп турат.
Эрмектин апасы:
-али жетим кызбы? Ата-энене наалат деп коём апасынын жанын ушул алганда. Ээ олугунду коруп калайын жетим!
Жетим деген соз курчаткардын музыкасын басып тушту. Акылайдын кулагына улам-улам жетим деген дабыш угулуп,анын классташтары баары жетим,жетим деп колдорун которуп айтып жаткандай сезилди. Директор Айгул Мадалиева кирип келди.
-эмне болду? Тамара Какенова дагы эмнени баштадыныз? Акылай акырын гана басып келатты. Анын кулагында дагы деле жетим деген соз жанырууда. Директор ага танкалуу менен карап :
-Акылай кызым эмне болду сага? Акылай ? Акылай! Акылай озун жоготуп кулап тушту. Дароо тез жардам чакыртышып бейтапканага алып кетишти.
Мурат менен Эрмектин чыры сотко жетпей токтоду. Тергоо иштери журуп бул жерде эч кандай Акылайдын тиешеси жок экени аныкталды. Тамара Какенова жумуштан бошотулуп айып пулга жыгылды. Жазгул болсо Акылайды карап отурат. Башка болмодо Эрмек ордунан тура албай жатат. Анын жанында апасы. Алардын аталары дос болгондуктан «жожо-короз чокушушатда» деп бири-бирин тушунуу менен аяктады. Болгону Мураттын атасы дары- дармектин акчасын толоп бермей болду. Мурат уруш деле уккан жок. Жазгул копко отуруп зеригип Эрмектин болмосуно барды. Апасын коруп уруксат сурап кирди.
-эже баланыз жакшы болуп калдыбы?
-балам байкуш опко-боору катуу запкы жеп эзилип калыптыр.
-эже бирок Акылайдын куноосу жок болчуда.
-ээх кургур башым ,кургур башым апасыз кызды акаараттаганым эмнеси? Ушунчалык жексур адам боломунбу? Корсо биз акчага кооп кеткен адамдардан окшойбузго. Азыркы тапта эч бир акча баламды сакайта албай калды. Баары кудайдан деп жатышат. Акылай байкуш создорумдон кийин озун жоготту. Эхх эссиз жаным. Сен досун козун ачканда мага айтып кой. Мен андан барып кечирим сурайын. Балан Акылайдан келатып Мурат менен мушташты десе Акылайды талашып мушташты деп ойлоптурмун.
Кудайым озу кечирсинчи бизди.
Акылай тушундо басырык басып жетим деген кулагына улам,улам жанырып бир канча адамдар жетим деп кубалап келе жатты. Акыры уйкусунан чочуп ойгонду. Ары-бери жакты карап керебеттен тушуп айнектен сыррты карады. Эчким корунбойт. Акырын эшик жака чыгып эчкимге корунбой кетип калды. Шам убагы болуп калган. Атасы Мансур дукондун артында мас болуп жерде жатат. Жамгыр ааздан себелей баштады. Акылай талаада оксуп-оксуп ыйлап акыры уйуно жетип келди. Уйдо атасы жок. Кайра сыртка чыгып ,кайра уйуно кирип апасынын суротуно карап,ый аралаш:
-апаке,оо апаке ,апаке укчу мени. Апа мен жетим деген создон ушунчалык тажадым. Апа! Апа!
Жазгул Акылайдын болмосуно келип столго отуруп:
-Акылай козунду аччы дос. Эрмектин апасы сенден кечирим сурайт экен Акылай. Акырын башын которуп керебетке карады. Бирок ал жерден Акылай эчаак эле кеткен болчу.
Акылай такыр суйлой албай мен…жет…жеттим …жетиммин!жетим! Апа! Апа! Буттарынан алы кетип отуруп калды. Суротко кадала карап ага тамган коз жаштарын аарчып:
-апаке ,мени кечирчи. Апа мен сени сагындым… сагындым. . . баарынан тажадым апаке. Мен баарынан тажадым. Ишенгеним атам десем ал ичип кочодо журот,Эрмек десем анын апасы мени урушат. Жазгулчу ? билбейм апа,билбейм. Апа мага сенден башка эчкимдин кереги жок. Апа неге мени таштап кеттин? Неге!? Апа сиз кантип ажал тапсаныз,менда ошентип ажал табам … Акылай оюна аркан келип атканасын коздой жоноду. Бир жипти таап, уйуно алып келип, стол коюп туркуктун илгичине байлап артын бир карап алдыда:
-апаке мен сага баратам…
Акылай жипти мойнуна салганча дене бою бут калтырап столдун бир буту кыйшык болгондуктан ,калтырактын айынан стол тайып Акылай кулап тушуп плитанын темирине башы катуу тийип озун жоготту. Ошол убак атасынын журогу лакылдата согуп асмандан жаан кучой баштады. Акылай башын кармап акырын турду. Кайсы бир адамдардын дабышы угулат. Ошол убак атасы уйго келди. Уйго келсе кошуналар топтолуп Акылайды ак кейпинге ороп жатышты. Мансур эчнерсе тушунбой боздоп ыйлап кызын кучактап калды.
Акылай башы катуу оруп турат. Башынын оорусунан жормолоп бурчка барды. Козун катуу –катуу жумуп ачып алдын караса озу жатат. Адамдар денесин кармап ак кейпинге ороп жатышат. Атасы аны кучактап ,кечирим сурап ыйлап жатат. Ал озуда апапак кийинип алган. Апа! деп коркуп кетти. Эшик жарык нурга болонуп коз уялтты. Апапак кейпинде апасы кирип келди. Анын баскан же баспаганы билинбейт. Жаап-жаш бойдон чачы узун артка ташталган.
-Кордунбу кызым,сен азыр аркы дуйного жол алганы турасын. Мен тура эмес жол тандап арканга асындым эле. Эми сенда ошол жолдосун.
-апа мен эмне кылайын?Мен баарынан тажадым .
-жок кызым… сенде азыр эки ган жол бар. Омур же олум.
Акылай жаштанып турду бирок жашы акканы билинбейт. Атасы ушунчалык боздоп ыйлап жатканын коруп:
-ата мен бул жактамын! Ата!
-кызым ,ал сени укпайт. Анткени ал тируу адам.
-апа мени кечирчи апа мен атамды таштап кетким келген жок.
-мына ! сен омурду тандап алдын. Кызым мен ардайым жанындамын,кудайдан тиленгинин ,созсуз бактылуу болосун. Сен тезинен артка кайтышын керек. Кайт,кайт… кайт…
-апаа…
Дукондун жанында уктап калган атасы чагылгандын катуу тушконунон ойгонуп кетти. Жамгыр ношорлоп тогуп аны соолуктура койду.
-Кызым,кызым! Кызым!деген бойдон уйуно чуркап кетти. Жол узак эмес болгондуктан бат эле уйго жетип кызынын жерде жатканын коруп окуруп-окшуп ыйлаап кызын бекем кучаткап чачын сылап:
-Акылай мени кечирчи Акылай! Мен ушундай жаман атамын Акылай ,кечирчи козунду аччы жаным кызым. Кел баарын башынан баштайлы . Акылай козунду аччы кызым! Акылай эч кандай ун катпай,козун ачпай жатаберди. Мансур аны бекем кучактап бооруна кысып :
-ээ Кудайым! Башка нерседен айрысында кызымдан айрыба! Айрыба! Кызымды кайтар! Оо кудайым кечир мени,кызым кечир! Акылай!!!
Акылай козун ачты. Атасынын кучагында экенин сезип атасынын далынан бекем тартты. Мансур аны сезип :
-кызым сен тируусунбу? Кызым . оо Кудай рахмат сага ,рахмат ,рахмат. Кызым мени кечирчи,жаман атанды кечирчи.
-ата сиз жаман эмессиз,ата мен сиз учун кайтып келдим. Ата кыз бири-бирин бекем кучактап ,катуу ыйлашты.
-кызым мен сен учун озгором. Мен мээримдуу ата болом .
-ата кандай болсонузда ичпенизчи суранам.
-ичпейм ! ошол кургур арак куруп кетсин кызым… куруп кетсин. Ошол убакта Эрмектин ата-энеси,Мураттын ата-энеси Жазгул болуп жетип келишти. Эрмектин апасы уйго шашып кирип:
-Акылай сен бул жактасынбы? Акылай атасын кучактап турганын коруп тык токтоду. Акылай ал эжени унунон таанып:
-ата бул эже мени жетим деди,мен аны коргум келбейт ата,кетиринизчи аны.
Эрмектин апасы:
-ооба туура мен аны жетим деп…
Мансурдун каны кайнап кеттида:
-менин кызым жетим эмес! Жетим эмес! Жогол !жогол мастан!
Алар бири калбай кетип калышты.
-Акылай эми сени эчким жетим дебейт,бироо сени жетим десин тилин суруп алам.
-ата,мен сизди жакшы кором…
-менда сени кызым…
Эртеси Акылай уйкудан туруп саатка карап окууга баргысы келбей кайгылуу жатты. Ал ангыча болбой эле атасы кара классик шымда,ак койнок жени турулгон кирип келдида:
-кана менин жашоом ойгондубу ?
-ата сизге эмнее болгон?
-эмне болуптур?
-сакалыныз алынып,чачыныз тегизделип кийимдериниз?
-аа хахах чачымды озум эле тегиздеп алдым он жагы кичине калынырак болуп калбадыбы .
-иий мага айтпайт белениз.
-койчу кызым сенин назик ,таза колдорун менин чачымды кармаганда кир болуп калбасын.
-ээй антпенизчи атаа…
-ах менин эркетайым десе кана жонума минчи.
-эмне?
-мин дейм.
-коюнузчу ата.
-амей ,кичинекейинде жонумдан тушпой журчу эленго.
-мен анда кичинекей болчумун.
-азыр деле мен учун кичинекейсин.
-атаа…
-бол дейм амей.
Акылай атасын жоонуна учкашты. Атасы бир которуп :
-оох иий белим…
-ата тушурунуз болду.
-э бел кара жерге кирсин… эптеп кызымды которо албасам бел,бел болмок эле … Кызын которуп сыртка чыкты тушуруп:
-кана бети колунду жууп келчи.
-суу ыссыкго…
-эми менин кунум ушуп калбасын дедимда… Акылай журогу жылый тушуп атасынын ушунчалык мээримдуу экенин конулу чыдабай козуно тегеренип жаш толду. Атасы аны байкап дароо анын жашын аарчып:
-кызым кичине нерсеге эле ыйлай бербе,сабрдуу бол…
-ата бул кубанычтын коз жашы.
-мейли кубанычтын коз жашына уруксат берем,бирок калганы укугун жок макулбу? Макул ата.
-ии баса батырак кел анан тамак муздап калат болбосо.
-хихихи ушунчалык жакшы атам бар дейсиз,аталардын атасы.
-э,э,э бол тез коп эркелебей.
-болдуда атооу…
Ата –кыз тамактанып мектепке чогуу барышты. Атасы кайрадан жумушка орношмокчуу болуп документ ,иш кагаздарын толтурду.
Акылай ардайым кулуп журот. Жакын досу Жазгул. Эми ага Жанел,Маликалар да тийишпей кошомат кыла башташты. Акылай эчнерсе билмексен болуп ,эчнерсе корбогондой баарына жакшы мамиле жасай берди. Жанелдер шириндиктер салып келип ага жакшы мамиле жасап жатышты. Бирок Эрмектен такыр кабар жок. Акылай Эрмеке кызыккысыда келбеди, антени анын апасы жетер жерине жеткизип койгон эле.
Акылай Жазгул атасы болуп кунуго окуудан чогуу кайтышат. Атасы жакшы иштеп директордун орун басары баскычына которулду. Ал келатканда жолдо отурган ушакчы кемпирлер дароо уйлоруно кирип кетишет. Акылай кунуго апасынын суроту менен суйлошуп Алла Талладан жакшылыктарды суранат. Атасы жакшы айлык таап уйуно жаны буюмдарды озу эле орнотуп уйун жасап кооздоп койду. Акылайга жожосу менен тоок сатып келип берди. Акылай кунуго аларга жем берип жожолор менен ойнойт. Атасынын сунушу менен кайрадан олимпиадага катышмай болду. Мансур кайрадан мектепке кайтыптыр деген дуу геп тарап анын окуучуларынан баардык мектептер корко башташты. Мансур дагы башка балдарды алып математикадан катуу даярдап жатты. Кызынан ишеними чон болчу. Жакында эле Мураттын туулган куну болуп атасы туулган кунуно деп унаа белек кылды. Мурат ого-бетер талтандап кочолордо унаасын сызып айдап калды. Олимпиадалык сынакда башталып чу дегенде эле Акылай киргенинин чыкканы тез болуп атасынын ишенчич актап мектептер арасында биринчи орун алып кетти. Андан кийин райондук сынакты багындырды. Баарынанда танкалдырганы ушул убака чейин, эчким жетпген балга жетип, баарын танкалдырды. Бирда катасыз мисалдарды чыгарды. Областтык сынакка катышып жыйынтыгы чыкканча деп сыртка чыгып отурду. Атасы артынан чыгып колуна акча берип жолдун аркы бетинде дукондон бирнерсе алып жеп тур деп кайра кирип кетти. Акылай буту тартпай айла жок жолдун аркы бетине отуп жегилике обу нерсе алып кайра унааларды карап-карап отуп келатты. Мурат балдарын салып алып,шаар айланып каткырып жургон эле. Так эле Акылай келаткан жолго туш келишти . Акылай колунан алган жегилиги тушуп кете жаздап жолдун ортосуна келгенде ,кармаганга шашып калды. Аны коргон Мурат шок абалга тушуп токтоткучтуу тебем деп ылдамдаткычты тээп алды.Унаа ого бетер бат журуп зуулдап келе жатты. Акылайдын кыйкырыгы атасынын кулагына шамалдан тез жетип барды. Журогу зырт эте тушуп сырт тарапты карады. Зуулдап келаткан унаа дароо токтоткучу басылып кайып кетип мектептин спорт аянтчасы жагына оодарылып кетти. Бут баары сыртка шашышты. Акылай козун бекем жумуп алган. Акырын калтырап козун ачты. Алдында чекчейген козу менен караган Эрмек турду. Акылай башын ары-бери чайкап ордунан турду. Адамдардын баары спорт аянтчасы тарапка багыт алды. Акылай ары-бери жагын бат-баттан карап чочуп турду. Эрмек акырын ордунан туруп:
-Акылай бул мен Эрмек.
-кет,кет Эрмек. Ангыча Мансур кызым ! деп чуркап келип далысынан кармап:
-кызым сага эчтеке болгон жокбу?
Эрмек:
-Эчтеке болгон жок байке ,мен аны туртуп отконго жетишип калдым.
Акылай эмне кылышын биле албай акыры ыйлап жиберди. Атасы боорун кысып:
-болду кызым,шугур дейли жанын тынч экенго.
Алыстан тез жардам уну жанырып келди. Бактыга жараша эчким оор жаракат алган эмес. Бети ,колдору тытылып Мурат башынан кичине жаракат алган. Кантседа аларды тез жардам салып алып кетти. Ошентип ал жерден Акылай биринчи орунга талашсыз ээ болду . Кечинде атасы экоо уйго келип кийимдерин алмаштырып Мураттарды коруп койгону догдур канага барышты. Акылай Мураттын болмосуно кирип:
-Муратк кандайсын?
-а Акылай мени кечирип койчу.
-жок мен эчтеке болгон жокмун,сенин эч жерин ооруган жокбу?
Мурат анын жанына басып келип:
-болгону колум менен башым эле кичине ооруда. Бирок мен сенин журогунду канча ооруттум. Мени кечирип 6койчу. Мурат чоголоп жиберди. Акылай аны чоголотпой тургузуп:
-Мурат мен сени эчаак эле кечиргем ,мен кек сактай турган адамдардан эмесмин. Анткени мени ата-энем ошентип тарбиялаган. Акылай артына бурулуп эшике жетебергенде Мурат:
-Акылай! Сени менен дос болуп калсам болобу?
Акылай жылмайып карап козун ирмеп чыгып кетти. Мурат артынан чыгып:
-Акылай баса,тиги областтан биринчи орунду алышын менен.
-рахмат досум. Бар эми кирип отур ээ.
-Акылай сен жакшы кызсын…
Акылай ун катпай кетеберди. Кечинде Жазгул келип аны Эрмек менен жолугуп коюшун отунду. Акыры макулу болуп кочого чыкты. Жазгул артта калып Эрмек Акылай экоо жолугушту.
-Акылай апамдын айткан создору учун кечирип койчу.
-Эрмек мен капа болгон жокмун,мен эчаак эле кечиргем.
-анда эмнеге мага болгон мамилен сууп калды?
-Эрмек сенин жашоон,сенин жолун такыр башка, а меники дагы башка.
-Акылай болгону биз досбузго ошентседа…
-Эрмек, сураныч кет.
-Акылай апам сага берген белекти сындырып алган турбайбы ,мынакей мен башкасын алып келдим.
-Сындырып алган ? сындыра чапкан Эрмек . Акылай артына бурулуп кете баштады. Эрмек колунан тартып:
-жок дегенде эмне кетээринди айтып койчу.
-эмне ушуну билгин келип жатабы?
-ооба ошону билем анан болду сага жолобойм.
-Билгин келсе ук Эрмек. Сенин айындан апан мени урушту,апандын айынан мен эс кушумду жоготтум . Уйго келип аркан алып атамды таштап олуп кетмекчи болдум. Мен бул окуянын кайрадан кайталанышын каалабайм Эрмек… Ошон учун кетчи сураныч сенден…
-Акылай мейли мен ооруганда бир жолу барып койбодун,мен копко бейтапканада жатып сени коргум келип ,мектепке барсам облстык олимпиадада деп айтышты сени коргону бардым. Бирок ал жерден кет дедин.. Мен сени туура тушуном бирок сенда мени туура тушун.
Акылай эми тынчынды албайм,баары учун мени кечир. Мен сени суйом. Эрмек созун айтып артына бир карабай кетеберди. Акылай жаштанып Эрмекти капалантып алдым деп калаберди. Жазгул келип аны кучактап уйуно алып кирди.
Ар кандай татаал кундор баштан откоргон Акылай эми гана бактылуу жашоонун даамын татууда. Эрмек мектептен башка жака которулуп чыгып кетти. Акылай экоо жылуу-жумшак коштошушту.
Мына бугун Мансур Бишкекте сыртта ары-бери басып кызын сынактан чыгышын кутуудо. Акылай апасынын суротуно бирбир карап коюп математикадан иштеп жатат. Убакытта аз калды. Адаттагыдай Акылай биринчи аяктап чыгып кетти. Атасын коруп суйунуп барып:
-ата мен буттум.
-кандай жакшы эле болдубу?
-мм кичине кыйынырак бирок математиктердин уйбулоосу учун бул оной эле ишда.
-кызым эгерде утуп калган болсон апандын экинчи бир суротун коргозом.
-чынбы?
-ооба чын кызым.
-аа кайжерден?
-жыйынтык чыксын.
-атаа азыр корсотунузчу ?
-жоок болбойт ,болбойт сынактан ут анан корсотом.
-мм жаман экенс,атаа курсагым ачты.
-меники ток.
Акылай атасына кылыктана карап туруп калды. Мансур кокоюп ары –бери карап:
-оой десе меники деле ачты жур тамак ичип келебиз.
Экоо тамактанып болуп сынактын жыйынтыгын билгени чон залга келишти. Баарынын орундары белгиленип ,ардак громаталар ,белектер тапшырылып жатты. Акыры проффесор агай чыгып мындайча соз суйлоду:
-биздин математика сабагы боюнча ала турган болсок, ээн татыктуу жениш ошолордуку болду деп айта алам. Анткени биз илгээри коргон жыйынтыктарды корбой калабызбы деп корккон элек. Бирок бугун илгерки жыйынтыктардагы эчтеке болбой калды. Анткени ошол илгерки Мансур агайдын балдары чон эрдик корсотсо,бугун анын кызы рекорддук чекти жарып отуп, чыныгы математиктердин кызы экенин толугу менен далилдеп эн жогоркуу балды топтоп ,алтын медаль,баш байге ,ардак громата,кутулбогон белектер менен сыйлануучу Акылай Мансуров! Акылай суйугонунон атасын бекем кучактап, баса албай калтырай баштады. Атасы колунан жетелеп сахнага чейин жетелеп барды. Акылайдын бул жениши коптогон университеттердин аны талашка салды. Бири бизде бекер окуу десе ,бири акча толоп окуутабыз дейт. Бирок Акылай атам чечет деп атасына бул ишти откозуп койду. Экоо ал жерден чыгып женишти сыйлоо учун кафеге барып отурушту. Андан сон атасы аны белгилуу бир университетке алып келдида:
-мына сенин апан окууган жер. Сенин апан билим алган,билим берген жер.
-апам бул жактада билим бергенби?
-апан мектептеда,университеттеда сабак берчуу. Ал ото кыйын болгондуктан жаш болгонуна карабай профессор наамына чейин жеткен. Анын атагы аалам жарып кала берди. Аа тээтиги жерде чон сурот апандын суроту. Мен андан башка суротун билбейм кызым. Акылай суротон апасын коруп акырын басып барды.
Анын коздору,эриндери ак жузу,дене тузулушу кудум Акылайдыкындай эле.
Акылай акырын жаштанып озундочу суротту алып чыгып,экоону салыштыра карады. Анын ыйынан атасы жанына келип:
Болду кызыма ыйлаба.
— жок ата мен ,мен кубаныч суйунучтон ыйлап жатам. Мен ушундай улуу инсандардын кызы экениме кубанып ата…
— чырагым десе кана Апан менен сырдашып сыртка чык ээ.
— макул ата…
Акылай коз жашын аарчып, дароо белектерин корсотуп апасы менен суйлошо баштады.
Ошентип ата кыз кайрадан уйго карай сапар алышты. . .
Аягы…
Жетим дебе жетимдинда бактысы бар.
Жетимдинда жашаганга акысы бар.
Жетим деген можуза эмес билсен алар.
Жетимдерда бизге окшогон адамзаттар…
