~»КАДЫР ТУН»- ДЕП АТАЛЫШЫНЫН СЕБЕБИ~
? Араб тилинде «Кадар» деген соз кыргызча «Тагдыр» дегенди билдирет. Кадыр деген создун дагы бир топ мааниси бар.
? Кадыр тун болгрн убакта бутундой 1 жылдык иштер, окумдор, тагдырланат ушул жылдан келээрки жылга чейин, бир жылдык тагдыр китеби жазылат. Андан кийин ырахмат жана азап дептери Жабраил периштеге, осумдук жана ырыскы дептери Микаил периштеге, жамгыр жана шамал дептери Исрафил периштеге, жандарды алуу жана ажалдын бутуу моонотунун дептери Азраил периштегк тапшырылат.
? Алла Таала Куранда мындай деген:-«Акыйкатта, биз эскертуучубуз. Бул тундо баардык даанышман иштер болуштурулот» ( Духан суроосу, 3-4 аят)
? Кадырдын дагы бир мааниси- тар, тыгын, тарлык дегенди билдирет. Ошол туну жер бетине коп сандагы периштелердин тушуусу менен жер бети периштелерге тыгын, тар болуп калат. Периштелер ушунчалык коп болгрнуна байланыштуу.. Алардын жерге тушуудогу максаттары- Аллахтан кечирим суроо жана адамдарга жакшылык тилоо учун келишет. Себеби Бакара суроосунун 30 аятында келтирилген. » Качан Аллах Таала Адам а.с ды жерге жаратам дегенде , периштелер жер бетинде бузукулук кылуучуларды жана кан того тургандарды жаратасынбы дешкен эле. Аллах ошондо силер билбейсинер Мен Билуучумун деген» .
Бул нерсе моомундарга ачык болду, билишти. Ошол создору учун периштелер жерге тушуп, айткан создоруно кечирим сурашат жана моомундардан кечирим сурап, аларга жакшылык тилешет.(Бухари)
? Кураани Каримде «кадыр тун деген атайын суроо бар». Бул суроонун тушуу себеби Ибну Аббас р.а минтип айткан:
☝?Жабраил периште Мухаммад Пайгамбарыбызга келип, мурунку коомдо жашап откон Шамъуни-Ал-Гоозии деген киши жонундо баяндаган. Ал киши Аллахтын соолих пендеси эле. Ал каапырлар менен 1000 ай согушкан. Анын куралы тоонун жаак соогу болгон, андан башка урушууга куралы жок эле. Соок менен каапырларды урган убакыта ушул жаак менен алар жан беришет эле, аларды сан жеткис эсептк олтургон. Шамъуни Гоозии чанкаса тоонун жаак соогунон таттуу суулар чыгат эле, ал суудан ичип суусундугун кандырат эле. Курсагы ачса жаактын тиштеринин мулкунон эттер чыгат эле. Каапырлар канча аракет кылышса да аны жене албай коюшат. Ошондо анын аялынын жардамы менен аны олтурууну чечишет.
Ал учун коптогон динар дирхам толомок болушат. Ал аялы болсо каапыр болгон. Куйоон уктап жаткан убакыта анын колу бутун байлап салда бизди чакыр дешет. Анын колу бутун байлаган убакытта ойгонуп кетип , — Ким байлады? -деп сурады.
? Мен байладым , деп айтты аялы, сени сынадым кучунду текшериш учун! — деди. Шамъуни колун каттуу силкиди да жипти узуп салды.
?Андан корккон каапырлар темир оочынжыр беришти. Кайра уктап атканда байлап салда бизди чакыр деп. Кайра ойгонуп кетти да — мени ким байлады?- деп сурады. Аялы баягы созун кайра айтты. Ошондо куйоосу:
☝?Оо аялым! Аллахтын олуяларынан болгон бир олуямын, эч ким мени жене албайт бул дуйно иштеринде, бирок озумдун чачым менен байласа гана жулуп салалбаймын деди. Анын узун 8 тал чачы бар эле. Ошону угуп аялы орулгое куйоосунун чачтарын кесип алып куйоосун колу бутун байлап салат. Куйоосу ойгонуп кетип мени ким байлады деп сурайт. Аялы болсо мен байладым дейтта, каапырларга кабар берет. Ал каапырлар келип оздорунун ибататканаларына алып барышып усунга байлап салышты. Ошол устунга жаткырышып кулагын, мурдун колдорун буттарын, тилин кесип салышты. Ал жердеги каапырлар тамаша кылып карап турушту.
?Ошол учурда Аллахтан вахий келет: Оо Шаъуни эмне каалайсын? Ошондо Шаъуни Оо Аллахым мага куч кубат бер дейт. Аллахым ага аябагандай куч берди. Турду да каттуу силкинди Аллахым анын кесилген мучоолорун баарып ордуга койуп берди. Каттуу силкингенде ибаадатканалары кулап каапырлар баарысы жан беришти. Ошол кундон баштап 1000 тун менен уктабай Аллахка кулчулук кылып, кундузу орозо кармап омурун откоргон.
?Бул окуяны уккан сахаабалар аябай ыйлашты бунун соопун кайдан табабыз дегенде
Аллах Таала Кадр суроосун тушурду. Жана Жабраил периште кадр тунун тосонор Шаъунини соопундай сооп аласынар.
?Кадр туну 1000 кундон артык.
