13 болум
– Алдырбайбыз го,- шыпылдаган орто бойлуу киши ордунан туруп кайдадыр жөнөп кетти.
Зал ичи күрү-күү түшүп Байэлди колдоп жатышты. Ал адаттагыдай эле беттештин соңун күтпөстөн атаандашын техникалык нокаут менен утту. Агайына бул жеңиш анча деле мааниге ээ эмес болгону менен, Байэл үчүн ар бир жеңиши маанилүү. Ал өзүнө ишенген, жеңишинен күмөн санаган эмес. Залдагы элдин колдоосу да аны бийикке көкөлөтүп жатты. Жаңы эле чыгып жаткан мушкердин мындай кызыктуу беттеш көрсөтүп, элдин көзүнө урунганынын өзү чоң жетишкендик.
– Азаматсың, мени таң калтырдың. Сени Казакстанга алып барсам болмок экен. Дароо эле кийинки турнирге чакырышты,- деди Алмаз Байэлден мындай деңгээлде беттеш күтпөгөнүн жашыра албай.
– Оо, куттуктайбыз, мыкты экениңди көрсөттүң. Бир топ тажрыйбалуу болуп калыптырсың,- залда чогуу машыккан балдар келип куттуктап калышты.
Күтүлбөгөн жерден Байэл менен болгон беттеш мыкты деп табылып, акчалай сыйлык алды. Жигиттин кубанычында чек жок.
– Жолубуз шар болду, бул жагың да ийгиликтүү башталды. Мына ушунун баары аракетиңдин натыйжасы.
– Сизге рахмат, агай.
Жеңиштин урматына чогуу отуруп тамактанып тарап кетишти.
Байэл үйгө барары менен Аделяга телефон чалды.
– Алло,- кыз дароо телефонду көтөрдү.
– Уктай элексиңби?
– Сизди күтүп жаткам. Кана, мага кандай жаңылыгыңыз бар?
– Жакшы гана жаңылыкты бөлүшөм го дейм.
– Мм, анда куттуктай берейин жеңиш менен.
– Жеңиш эле эмес, мыкты беттеш көрсөткөнүм үчүн да сыйландым.
– Оо, кептин баары мында жаткан турбайбы. Мен барып көрсөм болмок.
– Сени үйдөгүлөр баары бир жибербейт да.
– Бир эбин тапмакмын.
– Кийинкиде көрөбүз. Экөө бир далайга сүйлөшүп жатып укташты.
ххх
Маржан түнү бою көз ирмеген жок. Оюнун түбүнө жетчүдөй эмес. Таң атары менен Алмазга барып сурасам дейт, кайра чочулайт. Кыргызда эл эмне дейт деген кеп буттан тушайт эмеспи. Акыры эл эмне дейтке жеңилип берди Маржан. Кайрадан кадимки күнүмдүк тиричиликке киришти.
– Маржан, бир жериң ооруп жатабы, көздөрүң кантет?
– Жок, жакшы эле. Чарчаганга болсо керек. Документтерди текшерип бүтүрүп салайын деп түн бир оокумга чейин отурдум.
– Ден соолугуңа кара, иш бүтөт. Бүтүр деп бирөө шаштырып жатты беле? Өзүбүздө кала турган эле кагаздар го.
– Макул, мен кеттим. Зерикпей жакшы тур,- Маржан жумушун көздөй жөнөдү. “Иштебей эле бизнестерибизди көзөмөлдөп жүрө берчи. Таңда барып, кечте келиштин зарылчылыгы барбы?” деп жолдошу көп жолу айтты. Чынында, иштеп акча табууга муктаждык деле жок. Болгону жумушун жакшы көрөт. Жумушка барбай калса өзүн дем ала албай, тумчугуп жаткандай сезет. Акыры жумушуна болгон сүйүүсү күч экенин түшүнүп Болот да жайына койгон.
Ооруканага келип адаттагыдай бейтаптарга эртең мененки текшерүүнү жүргүзүп жаткан. Жашы 20дан ашып калган жигитти карап жатып уулун эстеди. Ушундай эр-азамат болсоң керек деди ичинен. Жүрөгүндөгү түпөйүлдүккө жылдар бою көнүп деле бүткөндөй. Дайынын билген менен, барууга батына албай жатат. Суроолору, коркунучу көп…
ххх
– Ассалом алейкум, Алмаз аке?
– Алейкум салам. Тынччылыкпы, чалчу эмес элең.
– Жай эле. Кечээки беттешке чыккан жигит тууралуу кеңири маалымат керек.
– Маалыматты бергем кечээ.
– Ал жетпейт. Туулган жылы, аты-жөнү да маалымат болчу беле? Каяктын кулуну, кандай бүлөнүн баласы? Буга чейин каякта эмне иш кылган дегендей?
“Сен тууралуу эч кимге кенен айтпайм” деген Байэлге берген сөзүн эстеди. Бирок Руслан өзү чалып сурап жатса Алмаз кантип айтпай коё алат? Анын үстүнө биринчи жолу беттешке чыкса. Бир заматта Байэлдин таржымалы шыпылдаган мырзанын колуна тийди. Чоң ишти бүтүргөнсүп дердеңдеп кирип барды.
– И-и, эмне кеп?
– Сен айткан кечээки жигитти сураштырдым. Ал балдар үйүнөн чыккан жигит экен,- Байэл тууралуу укканын төкпөй-чачпай ортого салды.
– Жакшы экен. Колго алыш керек.
– Андан көрө баягы балдарды эле тобу менен албайлыбы? Баары жакшы кызмат кылып беришет.
– Аларың ишенимдүү эмес. Шеф жактырбай койду. Куйруктары бар экен аларыңдын. Эртең залакасы тиет. Дал ушундай балдар керек. Бат эле мал болуп кетет. Үйрөткөнгө да жакшы. Анын үстүнө булар кастык кылбайт. Айтканыңды лям дебей аткарып жүрө беришет. Тиги Нурбек бар го.
– И-и.
– Өзү дагы, жигиттери да балдар үйүнөн чыккан. Шеф аны өзү алган.
– Ээ, мына сага балмуздак. Буга чейин билбей эмне кылып жүрдүм? Аныңдын таманы жер баспайт го.
– Бизде жүрүп байыды. Ишенимге кирип көтөрүлдү дегендей. Аны көрбөйсүңбү, тапшырманы кынтыксыз аткарат. Аркасында бир из калбайт. Ушуга чейин бир маселе жарата элек.
– Да-а. Бул жигитке жолугалы.
– Тиги машыктыруучусу жок жерден сүйлөшүш керек. Аны бутка чалындырбай.
– Залын билебиз да анын. Ошол жактан учуратсак болот тиги жигитти.
ххх
– Тигине чыкты.
– Каякка барат экен акмалап көрөлүчү.
– Бул жакта жашайт окшойт, кебетеси,- экөө Байэлдин аркасынан жүрүп отурушту.
– Аты ким эле?
– Байэл.
– Салам алейкум, Байэлчик! Кел, отур, машинага. Сени менен сүйлөшчү сөздөр бар.
– Сиз кимсиз?
– Ким экенибизди эмне кыласың? Түшө бер да,- деди жанында чылымды терезеден сыртты көздөй үйлөп.
– Тём, акырын, ырылдабай, чочутасың жаш жигитти.
Байэл “булар кимдер болуп кетти?” деп ичинен ойлоно унаанын арткы эшигин ачып орун алды. Машина жээкке жылып токтоп, толмочунан келген киши кеп баштады.
– Жигит, кечээги беттеш мыкты болду. Азаматсың. Биринчи беттешиң эмес экен. Буга чейин чыгып жүрчү турбайсыңбы.
– Мындай эле беттештерге чыккам. Эмне боюнча келдиңиз эле?
– Шашпа, Байэлчик. Кыскасы, сен кечээги эрдигиң менен бизге жагып калдың. Бизге иштеп бер, өз “доляңды” аласың.
– Кандай жумушта?
– Аны шашпай түшүнөсүң. Сен деле, биз деле акча деп жүрөбүз. Сеники майда-чүйдө, биздики көлөмдүү. Ошол эле айырмасы.
– Көп акчалуу болууну кыялдандың беле? Мына биз кыялыңды орундатканы келдик,- деп коштоду жанындагысы. Байэл унчукпай угуп отурду. Ичинен өзүнчө бушайман.
– Акчаң болсо эркинсиң. Каалагандай жашоого жетесиң. Ойлонсоң, азыр өзүңдү кандай сезесиң? Сага дайыма бир нерсе жетишпей турат. Батир төлөйм дейсиң, бирөөлөрдүн алдында басынасың дегендей. Тиги сүйгөн кызыңа деле акчаң маанилүү. Болбосо бир күнү башка бир акчалууну ээрчип баса берет. Ойлон, биздин жумуш андай деле оор эмес. Беттештериң калбайт, коркпо, каалагандай беттешесиң. Сага ал жактан дайыма жолдор ачык. Бир сөз менен каалаган турнириңе чыгарып коёбуз. Эми, UFC`ге эмес, албетте.
– Ойлонуп көрөйүн,- деди Байэл тайманбай. Кызың деген сөзү эмнегедир кыжырына тийди. Булар мен тууралуу бүт баарын изилдеп чыгышкан го. Эмне иш деп түшүнбөгөндөй түр көрсөткөнү менен, башында эле булардын “каралар” экенин аңдаган.
– Ойлонуштун кереги жок. Баары эле мындай сунуш ала бербейт,- какшыктай сүйлөп жанындагысы машинанын эшигин жапты. Унаа чаң ызгыткан бойдон түнгө сиңип көрүнбөй калды…
Байэл жөнөп кеткен унааны карап бир топко делдейип туруп калды. Бул окуяга таң калып бүтпөй жатты.
– Булар мынча маалыматты кайдан алышкан, керек болсо, Аделя тууралуу да билишет экен го. Мени эмне кылышат? Ушунча мушташка чыккан балдардын ичинен өзүн тандашканына бир чети ишене албай турду.
– Балким, алардын арасынан да өздөрүнө керек болгонун эбак колго алып коюшкандыр,- деп өзү менен өзү сүйлөнүп батирине кирди. Дайыма үйгө келери менен сумкасындагы тер кийимдерин иретке келтирчү. Азыр кире беришке таштай салып, керебетти көздөй жөнөдү.
– Алмаз агайга айтсамбы, же эмне кылсам? Бир байкап көрсөмбү? Булар менин ийне-жибиме чейин иликтешиптир. Баш тартып койсом булар мени жайыма койбойт го.
Байэлдин машыгуудан кийинки чарчаганы унутулуп далайга уйкусуз жатты. Бири сыпайы, бири кекете сүйлөгөн эки киши аны катуу ойго салып кетти.
ххх
– Маржан, тиги Баатыр менен Камчыны аялдары менен тамакка чакырып койбойлубу,- эртең мененки дасторкондо отурганда Болот кеп баштады.
– Эмнеге? Үйгөбү?- Маржанга бул сунуш жаккан жок. Баатыр менен жакындашуудан качкан сайын жолукканга өзүнөн-өзү бир себеп табылып жатканына жини келди.
– Жөн эле, Алматыдан келген сайын мени коноктоп кетирип жатышты. Үйдө жүргөнүмдөн пайдаланып бир коноктоп койсокпу дегем. Ресторан-кафеден күндө эле тамактанып жатпайбызбы. Үйгө чакырганыбыз жакшы болот.
– Качан дейсиң?
– Айырмасы жок, сен кайсы учурга туура көрсөң.
– Мейли, сен күнүн тактап мага айт. Мен тиги Айдайларга эрте айтып коёюн. Башка жакка буюртма алып албасын. Анын тамактары конокко жакшы эмеспи,- деди Маржан аргасыз. Көнбөскө чарасы барбы? Ансыз деле үйгө качантан бери конок чакыра элек. Болоттун жоктугуна шылтоолоп конок чакыруу дегенди унутуп бараткан.
Болот келип-кетип жүргөнгө мурда элес албай жүргөнбү, айтор, Алматыдан бери жубайынын кыйла өзгөрүп кеткенин байкап жатат. Мурун конок тособуз дегенде бапыраңдай түшкөн ал бул сапар өтө көңүлү суз кабыл алып, конок чакыргысы келбей жатканына таң калды. “Жумуш-жумуш деп жүрө берип, өзүм кылдым көрүнөт. Таштап коюп Алматыда жүргөнүмө таарынып жүргөн жокпу? Же чарчап жүрөбү? Эс алууга чет жакка барып келсекпи?” Болот жалгыз жатып ушуларды ойлонду. Түп тамыры менен өзгөрүп, ачуулуу болуп калган Маржанды түшүнө албай турду.
ххх
Аделя бөлмөсүндө китеп окуп отурган. Эмнегедир курбусунун Байэлди атасына окшоштурганын эстеп кетти. Туруп ата-энесинин бөлмөсүн көздөй жөнөдү. Бөлмөдө текчеде турган кара чоң сүрөт альбомду бөлмөсүнө алып келди. Бирден барактап телефонундагы Байэлдин сүрөттөрү менен окшоштура баштады. Атасынын студент кезиндеги сүрөттөрүн карап отуруп даана эле Байэлди көргөндөй болду. Эч жаман ою жок “кыздар атасына окшош балдарды жакшы көрүшөт” деген чын экен деп кудуңдап сүйүнүп альбомду жаап койду.
– Кандайсың, Аделя?- ал аңгыча бөлмөсүнө Арс баш бакты. Ал Казакстандан келери менен Аделяга жөнөгөн. Ата-энелери катышып жүргөндүктөн, Баатырдын үйүнө келип көнүп калганга түз эле Аделянын бөлмөсүнө кирип келди.
– Жакшы,- үйгө жетип келгенине жини келди кыздын.
– Сага ала келдим,- алаканга баткан бүктөлмө күзгүнү сунду.
– Кереги жок болчу,- кыз китепке үңүлө.
– Сен эмне таарынып жатасыңбы? Жүрү сыртка чыгып келебиз.
– Бош эмесмин, экзаменге даярданып жатам,- эптеп Арсты үйдөн кетиргиси келип калп айтты. Байэл болсо экзамен болуп жаткан күнү да кете бермек. “Жооп бербей койсом өзү эле түшүнүп жазбай калат, сүйдүм-күйдүмдү токтотот” деп ойлогон Аделя. Бирок Арстын жөн эле токтоп калчу түрү жок.
– Макул, анда мен барайын, экзамениң бүткөндө жолугалы. Баатыр атага салам айт,- Арс бөлмөдөн чыгып, ылдыйкы кабатка түшүп кетти.
– Ой, Арс, кандайсың? Качан келдиң эле? Эмне, Аделя жок бекен?- үйдүн кожойкеси кирип келди.
– Жакшы, өзүңүздөр жакшы турасыздарбы? Бар экен, сабакка даярданып жатыптыр.
– Жакшы. Кызым ай, үйгө байкеси келсе чай бербей сабак окуганы эмнеси? Кел, отур, чай ич. Сени апаң Казакстанда деп жатпады беле?
– Ооба, кечээ эле келдим.
– Ии, кандай жаңылык менен келдиң?
– Жеңдим,- Арс күлүп койду.
– Ой, азамат! Ден соолугуңду карап, абайлап оюнуңду көрсөтүп жүрө бер.
– Рахмат,- шашпай чайга отурду. Аделяны да чайга чакырып калса деп отурду.
– Аделя, кел, кызым, чай ич,- Арстын оюн окугандай апасы Аделяны чайга чакырды.
– Мен бошобой жатам. Анан,- кыз Арстын кетпегенин билип атайын эле чайга келбей койду. Болбосо тургандан бери наар ала элек болчу. Эринип бөлмөсүнөн чыкпай апасын күтүп жаткан.
ххх
– Байэл, баары жакшыбы? Эмне шалдырап калгансың? Кечээ уктабай бир жакка бардың беле?- машыгуу аяктап калганда Алмаз Байэлдин жанына келди. Ой басып турганга бүгүн машыгууда илең-салаң болуп жүрдү ал.
– Жок, агай, уктагам.
– Бүгүн анча эмессиң.
– Жакшы эле баары.
Агай бир нерсени өткөрүп жибербейт го. Тигилерге кошулуп алсам бат эле билип койбойбу деп ойлонуп калды.
ххх
Байэлге кайырмак илгендер кеч курун Алмаздын залына келишти. Анын чыгышын күтүшөт.
– Муну кайсы топко кошобуз?
– Азырынча кошула элек го бизге.
– Кошулат, кошулбай кайда бармак эле? Жок деп көрсүнчү, шаарда жүргөндөн тумчуккудай кылып салайын.
– Кечээ Байэлге Алмаз менен акылдашпай өзүң чечим кабыл ал деп эскертип койбоптурбуз.
– Алмаз билсе эмне болуптур? Ал бизге тоскоолдук жарата албайт го.
– Эч нерсе кыла албайт дечи. Бирок сөздү көбөйткөндүн кереги жок го дейм.
Экөө аркы-беркини сүйлөшүп отурганча Байэл залдан чыгып калды. Жанында 4-5 бала бар экен. Алар ээрчише аялдаманы көздөй жөнөштү.
– Чакырайынбы тигини?
– Шашпа, үлгүрөбүз жолукканга. Бир жакка барат окшойт балдар менен. Байкап көрөлүчү, башка иштер менен алек эмеспи.
Экөө балдар түшкөн маршрутканын артынан жүрүп отурушту. Бекерге эле күмөн санаптыр. Алар ээрчишип тез татым даярдаган жерге бара жатышкан экен. Көчөдөн эле тамактанып алышып, коштошуп ар кайсы жакка тарап кетишти. Жолду жээктей бара жаткан Байэл аркасындагы машина ага келе жатканын билип жайлап басып калды.
– Кандай, жигит, кел отур.
– Салам алейкум.
– Алейкум салам.
– Ойлонгонуңду күтүп сага өзгөчө мамиле кылып жатабыз. Мени жайыма койсо,- деп сүйлөнүп жатканынын сөзүн кести жанындагы сыпайы сүйлөгөнү.
– И-и, Байэл, сени угуп жатам. Эмне деген чечимге келдиң? Биздин командага кошуласыңбы?
– Менде бир аз коркуу бар.
– Эмнеден коркосуң? Биз өзүбүздүн жигиттерди коргой алабыз.
– Макул, иштеп көрөйүн,- деди Байэл. Ал кечээтен бери ойлонуп иштеп көрүүнү эп көрдү. Үй алып алсам, анан спорт менен кете берермин. Азыр мүмкүнчүлүк келип турганда макул болуп, акча иштеп алайын деген ал. Ошон үчүн бул тууралуу эч кимге ооз ачкан жок.
– Оо, биз сенден ушундай жооп күткөнбүз.
– Бул жөнүндө Алмаз агай билбей эле койсун.
– Ананчы. Андан көрө сен эч кимге айтпа. Ашыкча кеп-сөздүн кереги эмне? Менин атым Капар, бул Баха,- жанындагы кекене сүйлөгөн немени көрсөтүп.
– Ошондо мен эмне иш кылам?..
– Ме, бул телефонду ал! Сага чалам, айтылган дарекке кел…
(Уландысы бар)
