Чындык менен сүйүү дагы жүз жылга жетмек, бирок күч жетпейт
Боз жамгырсыз кургак топурактай жарылып, жумшак мох баскан эски дөбөдө жатты. Шамал дээрлик сокур көздөрүнө камчы салды. Асман кабагын түйүп, итке кыйкырып жибермекчи болду: Жашын, Жек, суукта бул жерде жатпа.
Бирок ал дагы деле укмак эмес, анткени ал такыр дүлөй, дүлөй болчу. Анан аны эч ким Джек деп атаган жок, бирок ал өзүн Грейдей сезди.
Ал келгенде алдынан тосуп алайын деп, дарбазага мурду менен атайылап жатып алды. Аны ак унаага салып алгандан бери ай бир эмес, бир нече жолу формасын өзгөрткөн…
Ошондо дарактардын жалбырактары жаңыдан саргайып баштаган, бирок азыр алар толугу менен түшүп калган, бакчадагы ашкабактар дагы эле сары курсак, сулуу болчу, мен азыр куураган жүгөрү менен жолдо бараткам, алар мурунтан эле чирип баштады. Эртең менен чөп агарып, шамал эс бербейт – денедеги адамдардан жана кошуна иттерден калган жараларга учуп кетет. Каршы күрөшүүгө күч жок … Ооба, мен каалабайм … Мен буга чейин өлмөкмүн, бирок күтүшүм керек …
Канчалык эсинде болсо, ушул короодо жашачу. Бир кезде күчтүү эркек колдор аны күчүк кылып балдарга оюнчук кылып алып келишкен. Алардын экөө болгон. Кыздар: бири кара, экинчиси ак көздөрү ак. Алар чоң апа менен чоң атага жай мезгилинде жана дем алыш күндөрү гана келишчү. Аны Джек менен ургула.
Бул күндөр Джек үчүн эң бактылуу күн болду. Ал мени дарбазанын алдынан тосуп алып, ары-бери чуркап, ит кубанганынан кыңылдап, убакыттын өтүшү менен белгиленген автобустун качан келерин аныктоону үйрөндү. Ал аялдамага чуркап барып, кулагын тикчийтип, тиктеп отурду, ар бир жолу кычыраган эшиктерин ачып, өзүн «шаардыкмын» деп эсептеген ызы-чуулуу жүргүнчүлөрдү чыгарып, бирок ошентсе да ата-энесине жөнөдү. ‘ үй сайын дем алыш күндөрү.
Джек бул шаар эмне экенин эч качан билчү эмес, бирок ага анча деле жакчу эмес, анткени анын кыздары ар дайым иттин жыты гана түшүнүктүү сасыган бул келгин рухка каныккан. Жок, эл укпайт, бирок иттер башка кеп. Иттер таптакыр башкача. Алар, эгер жакын болсо, анда түбөлүккө …
Ал эми бактысы болуп, аялдамада өскөн жумшак чөпкө балдардын буттары түшкөндө кубанычта чек жок. Ал учуп, жыгылып, айланып, кыңкыстап, кичинекей мурундарын жалап, секирип, жерге жыгылып, жибектей капталынын чийилишине жол берди. Муну көргөндөрдүн баары аны шылдыңдап күлүп калышты, бирок ошол учурда ал адамдарды да, шаардын рухун да ойлогон жок, эң негизгиси алардын келиши эле.
Дарбаза алгач ачылып, «алардын шаардыктары» машина менен келгенде, ал абдан таң калды. Бул машине дегеле жаңы эмес, кичине болсо да, бирок ылайга, эркектин түтүнүнө каныккан эски автобуста эми ары-бери түртпөй тургандыктарына алар канчалык сүйүнүп жатканы көрүнүп турду. Автобус жолду бойлоп, сасыган кара түтүн каптап, жолдун ортосуна жөн эле токтоп, эс алып, чуркаган тердеген айдоочуга көңүл бурбай, ызы-чуу түшүп, «тиги эски темирди» сөгүп, бир нерсени бурап жиберди. автобустун артында кыйкырык менен көтөрүлгөн жабуунун астында. Бир нече мүнөт эс алгандан кийин автобус кыңкыстап, түкүрүп, ары-бери басып бараткандай көрүндү, эл, баштыктар, сезондо тооктор, балыктар, көчөттөр, ар кандай жашылча-жемиштерге толтура.
Эми «алардын шаардыктары» «дөңгөлөктө» болот, — деп кубанышты чоң ата, чоң энелер. Джек мотордун үнүн тааныганды бат эле үйрөндү. Анын кулагы жуманын түнүнөн бери сергек болуп, космос станциясындагы радар сыяктуу иштеп жаткан. Кээде ушунчалык көп күтүүгө туура келгендиктен чарчадым, уйкусурап, калтырап, ар бир үндү угуп ойгондум. Дем алыш жана майрам күндөрү бир күндөй зымырап өттү. Иттин жаны укмуштуудай кубанычтан секирип, кучактап, жалап, жыттап, ушул сүйүү жана берилгендик рухун түбөлүккө өзү менен кошо алып жүргүсү келди.
Убакыт өтүп, кыздар чоңоюп, үй-бүлө карыды. Чоң ата эскилиги жеткен брезент өтүк же галош менен акырын аралашып, үч буту менен баса баштады. Жолуна тоскоол болгон нерселердин баарына ачууланып, аны жашартып, ден соолугун чыңдап же күчтүү кылып жиберчүдөй ыргытып, ыргытып жиберет. Джек да бат-баттан сокку жеп, куйругун ийип, акырын кыңкыстап, үйдүн артына жашынган. Ал алсыздыктан, карыган алсыздыктан, ээсинин карыганына ишене албаганынан экенин түшүнүп, ачууланган жок.
Бир күздө Джек үй ээси короого кеткенин, анын жыты үйдөн сезилип жатканын байкады, бирок кандайдыр бир чоочун, бейтааныш, ачуу, коркунучтуу бир нерсенин аралашмасы бар …
Алып баруучу кыз чуркап, жумушун жасап, үй жумуштарын жыйнады.
Ошол кышында сарайдан муңдуу күрөң көздүү Зорканы алып кетишкен. Чоң машина кайда кеткенин ит дагы деле билбейт…
Жаз кеч келди. Бак отургузула электе эле короого көп эл чогулду. Джек Мастердин жытын араң сезди. Ал ушунчалык бөтөн жана суук болгондуктан, үйгө жана жыгач керебетке жакындоо коркунучтуу эле жаңы карагайдын жыты бар эле… Джек абаны жыттап, кире бериш бөлмөнүн ачык эшиктерин караса дагы ээсин сезбей калды.
Ошондо үй ээси арыктап, ылдый түшкөн ийиндери тез-тез титиреп, жаактары суу болуп калган. Аны соороткусу, жардам бергиси келди, жолтоо кылбай, чочутпоого аракет кылып, анын артынан ээрчип жөнөдү. Түнкүсүн ал үйдү ондогон жолу айланып чуркап, терезеден көпкө чейин өчпөй турган жарыкты карап, жырткычка да, адамдарга да жол бербейт.
Кыздар аз келген сайын шаар руху аларды толугу менен өзүнө тартып алды. Алар пайда болгон сейрек күндөрдө өзүн кайрадан жаш, бактылуу сезди.
Ак чачтуу үй ээси күз айларында крест жана таш сүрөттөрү көрүнгөн жерде ээсинин портретинин жанында жаңы үйүлгөн топурак пайда болгондо, такыр сараң болгон. Аял алдына чөгөлөп жыгылып, жерди мол шүүдүрүм менен нымдап, туздуу тамчылардын жаагынан ылдый ылдый агызып, бакырып жиберди, шыбырады, уулуна анын эрте кеткендигине кайрылып. Джек эч нерсени түшүнгөн жок, ал өлүм жөнүндө эч нерсе билчү эмес, бирок анын бардык азабын сезип, үй ээси ордунан туруп, мүрзөлөрдү өпкүлөп, чарчаганча скамейканын жанында уурулук менен күтүп турду.
Мына ушул күздө ансыз да алсыраган мурду менен кайра эле ошол коркунучтуу муздак жытын жыттады. Кыздар үйдө болушкан, бирок ага убактысы жок болчу. Алар чуркашты, дүрбөлөңгө түшүштү, тынчсызданышты. Анан баарын ак машина алып кетти. Бирок ал калды. Дүлөй, карыган жана дээрлик сокур, бул сотко берилген.
Ак кардын күкүмдөрү абада айланып, жерге жана дарбазанын маңдайында кыймылсыз жаткан кары дөбөттүн муздак мурдуна жеңил кулады. Жолдон машинанын үнү угулду. Дарбаза ачылып, кемпирлердин буттары акырын короого кирди, бирок Джек аларды көрө албай калды. Мен күткөн жокмун … күчүм жетпей калды …
