Адабий сынактын жеңүүчүлөрү өз ойлорун айтышты

Turmush — Кара-Балта шаарынын мектеп окуучулары адабий сынактын жеңүүчүлөрү болушту.

Turmush басылмасынын кабарчысы билдиргендей, Чүй облустук китепканасы Н.А.Некрасовдун 200 жылдыгына карата адабий сынак өткөрдү.

Орус акынынын чыгармаларынын эң мыкты окурмандары Чүй облусу боюнча тандалып алынган. Ага Кара-Балта шаарынан беш окуучу катышып, алардын ичинен үчөө жеңүүчү аталды. Окуу сынагында 1-орунду №8 орто мектебинин 10-классынын окуучусу Иван Рерихов жеңип алды. Ал эми 2-орунга №5 орто мектебинин 2-классынын окуучусу Кайрат Айтмуханов, 3-орунга №1 орто мектебинин 9-классынын окуучусу Софья Чуприна ээ болду. Ошондой эле сынакка катышкандыгы үчүн №5 мектептин 2-классынын окуучусу Матвей Аштахов жана №6 мектептин 11-классынын окуучусу Алина Пинских сыйланды.

Сынактын катышуучуларынын айтымында, азыркы жаштар классиканы аз окушат жана мындай сынактар ​​тынымсыз өткөрүлүп турушу керек. Кара-Балта шаарынын жаш тургундары мектеп программасын адабият багытында кайра карап чыгууну сунушташууда.

«Мен китеп окуганды жакшы көрөм. Бирок көбүнчө кызыктуу адамдар тууралуу фактылар, психология, мотивация берүүчү макалалар жагат. Жада калса Интернеттен көптөгөн пайдалуу маалыматтарды тапса болот. Ошону менен бирге дүйнө таанымды кеңейте аласыз. Албетте, классиктер керек, бул ошол доордун мурасы. Бирок мектепте бизге үйрөтүлгөн нерседен 30 пайызын гана калтыра алабыз. Ал эми калганын карап чыгууга жана өзгөртүүгө убакыт келди.

Заман өзгөрүп жаткандыктан, заманбап адабияттарды кошуш керек. Мисалы, кадимки эле телефонду алып, анын жүз жыл мурунку абалына салыштырып көрсөк. Баары өзгөрдү, бирок билим ошол бойдон калды. Буга Билим берүү жана илим министрлиги, Жогорку Кеңештин депутаттары, коомдук уюмдар кам көрүп, мектеп программасын кайра карап чыгып, окуучулардын кызыкчылыгын, убакытты эске алуу менен оңдоо киргизиши керек деп ойлойм.

Мектеп системасы реформага муктаж. Мен дээрлик эч качан классиканы окуган эмесмин. Өткөн кылымдардын авторлорунан мен Гоголду гана жактырам. Анын түркүн түстүү чыгармалары, жаркын каармандары, көптөгөн фантазиялары, адаттан тыш нерселери бар. Анын окуялары абдан кызыктуу. Деги эле адабияттын адам жашоосундагы орду эбегейсиз. Окурман менен жалпы тил табуу оңой, аны менен баарлашуу кызыктуу. Китеп адамдын көз карашын гана кеңейтпестен, руханий жана сөз байлыгын байытат, ар кандай эмоцияларды берет. Анткени сен чыгармадагы башкы каарман менен чогуу жашайсың.

Мен өзүм ыр жазам, бирок аларды туугандарыма гана окуйм. Поэзия биринчи кезекте өзү үчүн, жан дүйнөсү үчүн жазылат деп ойлойм. Бул адамдын сезимдерин – боорукердикке, сүйө билүүгө, достукту барктоого тарбиялоо үчүн зарыл. Ошондой эле адабият бул дүйнөнү тереңирээк көрүү жөндөмүн жогорулатууга жардам берет», — деди 10-класстын окуучусу Иван Рерихов.

Башка мектептин окуучусу Софья Чуприна да заманбап адабиятты жактырат. Стилдин караңгылыгына жана сюжетинин татаалдыгына карабастан, ал Достоевскийдин чыгармаларын жакшы көрөт.

«Поэзияны алсак, мен Лермонтовду, Некрасовду жакшы көрөм. Некрасовдун поэзиясы түстүү, чынчыл, абдан мыкты. Сынакта «Женщина, каких много» деген ырды окудум. Бул чыгарма карапайым элеттик жигитке турмушка чыккан асылзаада тууралуу жазылган. Мен тереңирээк мааниге ээ болушу үчүн чоңдорго тиешелүү чыгарманы тандагым келди. Жаштарда да ушундай көйгөйлөр бар болгондуктан, поэма азыр да актуалдуу деп ойлойм. Кээ бир кыздар жашоого таптакыр көнбөйт.

Өткөн жылдардагы чыгармалар бизге көп нерсени үйрөтөт. Мамилелердин көйгөйлөрү дайыма бирдей: ата-энелер менен балдардын, аялдар менен эркектердин ортосунда. Демек, бул чыгармалардын башкы каармандарынын каталарынан сабак алса болот. Азыр көбүрөөк электрондук жана аудиокитептерди тандашат. Ал эми мага электрондук китептер жакпайт. Тактап айтканда, алардын жаны жок. Мен кагаз версияларын жакшы көрөм. Аларга жазууларды жазып, кыстармаларды калтырсаңыз болот. Мен азыркы адабиятты жакшы көрөм, бирок классиканы да окуйм. Достоевскийдин чыгармалары абдан жагат.

Окуу сынагында 3-орунду ээледим. Иш-чара өткөн жылдын аягында уюштурулуп, бирок жакында гана анын жыйынтыгы чыгарылды. Олжолуу орунга ээ болгондорго белектер жана дипломдор тапшырылды. Мен башталгыч класстан бери ушундай адабий сынактарга катышып жүргөнүм үчүн орус тили жана адабияты мугалими Наталья Николаевна мени сынакка жиберди. Адабият жана орус тили менин жакшы көргөн сабактарым. Мен алар үчүн облустук олимпиадаларга катыштым», — деди Софья Чуприна.

Сынактын жеңүүчүлөрүнө дипломдор жана баалуу белектер тапшырылды. Иш-чарага активдүү катышкан балдар да белектер менен сыйланышты. Ошондой эле сүрөт тартуу боюнча сынак өттү.

«Мындай сынактар дайыма өткөрүлүп турат. Жаш муундун көңүлүн адабиятка бургубуз келет. Балдарыбыз китеп окубай калды деп айтпайм. Көптөр биздин китепканага адабияттардын чоң тизмеси менен келишет. Жайкысын мугалимдер каникулга тапшырма бергенде активдүү окушат. Жыл ичинде да барышат, кичинекейлери жомок, улуулары илимий фантастика, детектив боюнча китептерди алышат. Биздин китепканада сынактар ​​гана эмес, көргөзмөлөр, адабий кечелер да көп уюштурулуп турат.

Бүгүнкү күндө Жайыл райондук китепканасынын китеп фондусу 52 миң нуска китепти түзөт. Үй-бүлө бөлмөсүндө 18 000ге жакын нуска жана бала бакчасында 32 000 нуска бар. Жалпысынан Жайыл районунда 31 китепкана бар. Совет доорунда “Китеп — эң жакшы белек” деген сөз бар эле. Азыркы жаштар адабиятты баалай билсе», — деди Жайыл райондук борборлоштурулган китепканалар системасынын директору Марсияна Алишерова.