Пример HTML-страницы
Пример HTML-страницы

Пресс хата 5 бөлүм.

https://kyrgyzcha.site/?p=22142&preview=true Кызыктуу окуялар.

Пресс хата.

 

5-болум.

Жабырап жылдыз толгондо

Тун ортоосу болгондо

Жолойдун уну куркуроп

Доошун уккан пенденин

Жон териси дуркуроп

Тан атса жарык чыгат деп

Майданда балбан Кошойдон

Баары журттун баарысы

Умутун узуп ошондон

Не учун чыкпайт доошу

Кобурашат копчулук:

Кошойдун шайы бошогон.

Ээрге кочук талдырып

Эчемин чырак жандырып

Банардын баарын алдырып

Барпырата жандырып

Аскерди корсон курт кайнап

Ай талаада жык жайнап

Аралашкан копчулук

Алтымыш жерге туу байлап

Тусун карап таанышып

Турган журт айран калышып

Балбан Жолой, эр Кошой

Майданга курош салышып

Которгон туусу болбосо

Ажеп эмес ал ашта

Кообу адашып жоголсо

Айчыктуу-туусу болбосо

Ажал эмес ал ашта

Адашып киши жоголсо

Жолойдун колу кандай уу

Абакениз Кошойдун

Жоонундагы баягы

Уюп калган сары суу

Аркасын Жолой эзиптир

Колдон уусу кетиптир

Уюп калган сары суу

Кармоосу менен Жолойдун

Боюна тарап кетиптир

Аткып Жолой журуптур

Ары-бери суруптур

Абакендин соорусу

Кармаганын суйуптур

Ит чиркин бекем туткун деп

Имерилтип журуптур

Кечеги куну чак тушто

Кармашкан экоо карк тушто

Каалайык айран бул ишке

Жыгыша албай тун жеткен

Курошуп журуп кун кеткен

Арадан отту бир тун

Куну-туну кармашып

Жыгыша албай ал куну

Эртеси чыгып дагы

Кун обого толгондо

Жалган туш жаны болгондо

Алышып журуп абаныз

Алптыгына караныз

Конул кетип куугундоп

Коз илинип булбулдоп

Кошуп кетип ургулоп

Анда-санда бир айтып

Кырк арканы былк эте

Кыйын кармап жургун деп

Уйкуга абан кириптир

Ушуну Жолой билиптир

Башта куну бадырек

Балалуу жумуш баштаган

Бар боколдор чогулуп

Алачык уйдой бир ташты

Балбан таш кылып таштаган

Ал ташкка тийген бенденин

Айласы келбес турууга

Абакениз Кошойду

Апарып ташка урууга

Конуно Жолой салыптыр

Кок ала сакал Кошойду

Которуп колуна алыптыр.

Коро салып эр Манас

Айгай салып айкырды

Абаке деп бакырды

Майдандагы Кошойду

Манас эми чакырды

Абаке Кошой нети деп

Как баш Кошой козунду ач

Кай кара басып кетти деп

Каманча качпай чалдырдын

Капырга намыс алдырдын!

Адамдын сонун иши бар

Арыстан кыял ичи таар

Каарданса тусу заар.

Караганда тусу заар

Каары айтса созу заар

Канкордун уну барыптыр

Кошой абан кулагы

Манас уунун чалыптыр.

Чынчын уну чын чыгат

Чымырканып бул Манас

Доошу ачуу чон чыгат

Каарданып бу кан кор

Кайда журуп унчугат?

Ойлоно калып ошону,

(Оной кишидебептир,

Оён абан Кошойду!)

Ачса козун акырын

Ачканда келди акылы

Ташка урууга дайардап

Калыптыр Жолой капыры

Турмоктой кармап турмакка

Даярданып калыптыр

Кошойду ташка урмакка.

Уйкудан козу ачылып

Жулкунуп Кошой чачылып

Кайраты толуп кеткени

КАРЫЯ КОШОЙ НЕТКЕНИ

Карыя Кошой абандын

Аягы жерге жеткени

Абакениз Кошой доо

Пример HTML-страницы

Артылтып колун салыптыр

Ар жагынан шымынын

Кашаатан кармап калыптыр

Котормокко доо Жолой

Конулуно алыптыр

Он буту менен абаныз

Астын торой чалыптыр

Жалпы журт карап туруптур

Тоодой Жолой балбанды

Томкоруп жерден алганы

Которуп жерге уруптур

Копчулук карап туруптур

Жолойду кудай уруптур

Башынан аттап алганда

Басып КОШОЙ калганда

Аякты тушап алдын деп

Армандуу бойдон калдым деп

Бутту бууп салдын деп

Бурдап жыгып алдын деп

Бугум чыкпай калды деп

Манастан алган кандагай

Багалектен алаарда

Булгап-булгап абанды

Жерге чаап саларда

Салый-сылай камчы алган

Сырты кара борку бар

Сырттан Манас калкы бар:

Атандын кору капыр кул

Ыйманы жок жакыр кул

Бир жыгылып алдын деп

Немене уунун абама

Кол узатып калдын деп

Чокусунда чону бар

Озогунун ичинде

Кок коргошун огу бар

Толгомолуу камчыны

Сол имерип алганы

Качырып келип капырды

Жонгулата салганы

Кабыргасы согулуп

Каны жерге тогулуп

Кабылан Манас баатырдын

Кайраты калкка корунуп

Кармаган ЖОЛОЙ колунан

Кан КОШОЙ ктти болунуп

Мусулман баары дунгуроп

Кубангандан кунгурлоп

Бабан КОШОЙ баатырды

Арбагын, бийик чакырды

Баштан-аяк кеп айтып

Балбан котор деп айтып

Которду КОШОЙ балбанды

Коргон журт айран калганы

Кубанбаса неткени

Куйулуп аскер жеткени

Акылы таштын булактай

Ар муноозун карасак

Жарга ойногон улактай

Жанган козу чырактай

Сандыргалуу эр АКБАЙ

(Намыс эмес неткени),

Абакениз КОШОЙДУ

Алп абасы ошону

Которгон бойдон кеткени

Чатына башын салыптыр

Алты жашар баладай

Абакенди эр АКБАЙ

Так которуп алыптыр

Копчулук коргон ошону

Которуп чуркап КОШОЙДУ

Наамысын алып берген сон

Аянбады ушундан

Ашка келген канча жан

Алтындуу таажы кийгизип

Астына такты мингизип

Карыяныз КОШОЙго

Калк башкартып билгизип

Байгесин айдап бабана

Баатыр КОШОЙ абана

Баары журту келгени

Садыргалуу эр КОШОЙ

Санап туруп малдарын

Карып тарга бергени

Санап туруп баарысын

Жалгызын койбой малдарын

Бечарага болушту

Бек зааданын баарысы

Карыпка кайыр калмакты

Как ошондон корушту.

 

-Кунт коюп угуп олтурган бала. Манасчыдай он-сол колун шилтебей, бир калыбында, уккулуктуу; бийик да басынкы да эмес ун менен-бабасы эр КОШОЙдун кары туруп озунон алда канча жаш кичуу ЖОЛОЙду жоо куроштон женип, намыс, алганын ушинтип айтып берди чон атасы. Айтып болуп, оо, кыйлага тунжурады. Кара тору, чап жаак кыр мурундуу жузу, ага тете; кун кур эмес-тегерек четик дыкат серптирген чокчо сакалы, сыйда муруту озуно жарашыктуу, оту очо элек, бирок теренинен омурдун кобун кечирген салбаттуу акылман карыянын акылы сезилип турган кара коздорундо тунжуроо мелт-калт болуп турат. Муштумдай элин туш-туштан сагалаган чет душмандардан коргойм деп, бел чечпей, куш уйкусун салып, омурунун кообун ат жалында откоргон илгерки кыргыздын кашкой баатырларын, баатырдын эноо болорун болголоп, алдын ала соз менен тизгиндеп, акыл калчап иш жасоо керектигин жигиттерге саймедирген парасаттуу бабаларды ою менен жаткан корунон козгоп, ниети менен таазим кылып олтурат. Рысбектин чон атасы . Кербендердей чубашып, коз огунан алдакачан узулгон откон эски кылымдарга тушуп кетти карыя .

 

Акыр бир кун — ошол алда качан устуканы упат соогу сопот болгон ата-бабаларынын жанына бараарын ойлоноруунун бир тизмегинде учкундай «жылт» этип, отуп кетти. Бул кадыресе ой болчу.

-Алла-Тааламдын алдына бир кун барарбыз,-деп сакалын салаалап, мурутунан жылмая, кемпиринин, тентуштарынын козунчо кобурап калганда, не, курбулары соз менен чымчый калышат;

-Оо,! Бу Акматбай, сен эртелеп эле камынып алгансынбы , тигил жакка? Шук!.. Алдагы кундуздай капкара чачына кечээ эле кыроо тушподубу. Же , мен калп айтамбы? Жалган айтсам байбичен айтсын….

-Олумду эскере жургон жакшы,-макулдук билдиргендей жайма-жай кеп созот Акматбай. -Кудайга шугур, жаман жашты жашаган жокпуз. Пайгамбар курагына келдик. Мухаммед алейхис алтымыш уч жашында дуйно салыптыр. Улукман жашка тойбоптур демекчи, эми, омур жашыбызды балдарга берсин! Кудайга мин мертебе ыраазымын. Жетим журуп жетилдим. Ата-энемден эрте калдым. Нечен ирет ажалдан калдым. Каниет кылуум керек.

 

 

Акыр бир кун — ошол алда качан устуканы упат соогу сопот болгон ата-бабаларынын жанына бараарын ойлоноруунун бир тизмегинде учкундай «жылт» этип, отуп кетти. Бул кадыресе ой болчу.

-Алла-Тааламдын алдына бир кун барарбыз,-деп сакалын салаалап, мурутунан жылмая, кемпиринин, тентуштарынын козунчо кобурап калганда, не, курбулары соз менен чымчый калышат;

-Оо,! Бу Акматбай, сен эртелеп эле камынып алгансынбы , тигил жакка? Шук!.. Алдагы кундуздай капкара чачына кечээ эле кыроо тушподубу. Же , мен калп айтамбы? Жалган айтсам байбичен айтсын….

-Олумду эскере жургон жакшы,-макулдук билдиргендей жайма-жай кеп созот Акматбай. -Кудайга шугур, жаман жашты жашаган жокпуз. Пайгамбар курагына келдик. Мухаммед алейхис алтымыш уч жашында дуйно салыптыр. Улукман жашка тойбоптур демекчи, эми, омур жашыбызды балдарга берсин! Кудайга мин мертебе ыраазымын. Жетим журуп жетилдим. Ата-энемден эрте калдым. Нечен ирет ажалдан калдым. Каниет кылуум керек.

 

-Ии! ММ!-дейт анда тиги карыя .

-Созун эми онолуп келатат. Ошентсен?.. Олумдон кайда качып кутуласын, анын ак соз дечи. Нерелериндин очор бачар болгонун кор? Чайын ичип, торундо олтур деген кеп. Бу, Абдумаликтен эки уул бар эмеспи?

-Ооба улуусу Рысбек, андан кийин Тынычбек.

Ортосу эки жаш айырма.

-Болсун , болсун!… Жаш эмеспи. Дагы урук-тукумдуу болушаар куда кааласа….Андан коро, откондо да баам салып, жакшы укпай калдым эле…. Баягы, бала кезинде, Кытайга эл уркуп бараткандагы окуянчы? Казахстанга барып жашаганынчы? Ошону бабына келтирип айтып берсен?

-Акматбай карыя буга» ак» да, «кок» да деген «жок», бирок оз тарабына берилген суроону эшиткенде; момурай калган турпатынан озу гана ийне жибине чейин билчу жеке тарыхын токпой-чачпай айтаары билинип турду. Женин ондонуп койду.

-Айтып бербедим беле , унутуп калсан керек, же, дагы уккунар келип атабы? кулумсуроп койду карыя. -Айтса айтып берейин. Анын эмнеси бар экен? Озум деле, кээде жалгыз олтуруп калганымда, капкайдагынын баарын эске тушуп бироо жарымга откон омурдон кем салып бергим келет.

-Тек! Омур-чойчоктогу суу сыяктуу белем. Дайым эле мелт-калт болуп тура бербес. Чойчоктун тубундогу суудай аз гана омур калды. Даалай тамчысы агып кетти, мына чет-четибизден бизда суйулуп баратабыз… .. Карыбай качан эле бапырандап эсен-соо созду жыра талашып арабызда журду эле. Бая кунчороок ээсине тапшырдык. Барган сайын аз калган тели-тентуштар козго ысык корунуп баратат. Кез келген жерден силер менен чай ичип. откон-кеткенден ангеме салып. олтурсам дейм. Андан болок . эми . бизге эмне шам?

 

 

Же, бу кемпирим экообуз бири-бирибизди карап ункуйуп олтурганда не. ? Кемпирим экообуздун майегибиз алда качан сонуна чыккан. Чал болгондо, кемпирдин жеме-жумосунон кутулбайт экенсин. ЖЕ, ошону эрмек кылабы Кудай туготкур кемпир. !? «борс-борс» кулду АКМАТБАЙ карыя тамашага шокомун билгизе, он тарабында кочук баскан байбичеси, козун кыры менен чалып отуп. Ак саргыл келген, кулуу-кучтуу корунгон, коймаарек, сабырдуу муноозу турпатынан билинген байбичеси: «Баягы айта жургон созун да?» ,-дегендей, абышкасынын кебине чым этпей, оздорунчо кубурошуп сыбырашып, олтурушкан катарындагы кемпирге жузун буруп кетти.

—Кемпиринди да тек олтургузбай, бир чымчып отун го, АКМАТБАЙ? -кулуп калышты эки карыя бирин-бири карап алышып.

—Анпесе, болобу?-созго алдырбай АКМАТБАЙ карыя. -Баягы, жаш кезиндеги тамырда тызылдап жургон ойнок кан, жок, ал коюлуп калган, кучунун баары тилге чыккан курак.

—АКМАТБАЙ эми жанагы окуяна от, . Жанатан бери да бир оозундан уксак деп, ынтызарланып олтурабыз.

 

 

—Ооба, ооба!-жаалап кетти тизе каныштыра, молдоштокун олтурган учунчу карыя. Болмодо уч карыя менен эки байбичеден башка эч ким жок. Кунго жекшемби. Мезгил куздон ооп жыйм-терим аяктап, кышка чукулдап калган маал. Буудай менен картошко го ороолорду толтуруп, элдин пейили ток пейил тартып, айыл апада той-аш кобойуп, эки кундун биринде беш-алты кишинин башы кошулуп калат. Тигил, четтеги чукодой абышканын гана байбичеси жок, былтыр каза болгон. Андыктан, байбичелеринин козу тируу, алардын ысык чайын ичип мамырашкан эзелки тентуштары тиги кургурдун бир капшыты ангылдап, боксосу толбой турганын сезеби; той-ашты мындай кой, эки кишинин башы кошулуп, чежирешкен жерден кур калтырышпайт, чукодой абышканы . А, да соз тыншап олтурат азыр.

 

Уландысы бар.

Пример HTML-страницы


Пример HTML-страницы



Досторуңуз менен бөлүшүңүз..........

KYRGYZCHA SITE